Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: ”görülüyorum öyleyse varım”

Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: ”görülüyorum öyleyse varım”

 

İlk toplumsal paylaşım ağları 1990’lı yılların sonlarında oluşturulmaya başlanmıştır. Tanınan ilk toplumsal paylaşım ağı 1997 yılında kurulan SixDegrees’dir. Milyonlarca kullanıcıya ulaşmakta başarılı olan site, aynı başarıyı ilgiyi sürdürmek konusunda gerçekleştiremeyerek, 2000yılında verdiği hizmeti sona erdirmiştir. SixDegrees’in popülaritesini sürdürememesinin nedeni kullanıcıların arkadaş tekliflerini kabul ettikten sonra sitede yapacakları alternatif uygulamaların olmaması ve sitenin farklı etnik kimliklerle buluşma konusundaki yetersizlikleri olmuştur. (boyd ve Ellison, 2007)

2004 yılına gelindiğinde ise Facebook olgusu ortaya çıkmıştır. Başlangıçta sadece Harvard Üniversitesi’nin e-posta adresinesahip olan kullanıcılarla sınırlı olan Facebook ortamı, zamanla birçok üniversite ağını da desteklemeye başlamıştır. 2005 yılında ise, lise öğrencilerini de ağına katan Facebook sonrasında herkesin kullanımına açılmıştır.

Toplumsal paylaşım ağlarının tanımı ve kapsamı:

Toplumsal paylaşım ağları, dar anlamıyla dünya genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağı olarak tanımlanan İnternetin gelişmesiyle bireyleri farklı bireylerle sanal uzamda buluşturan web tabanlı hizmetlerdir. Geniş anlamda ise, bireylerin sınırları belli olan bir sistem içerisinde açık veya yarı açık profil oluşturmasına izin veren, farklı kişilerle bağlantı paylaşımında bulunan kişilerin listesini, bu kişilerin bağlantılı olduğu diğer kişilerin listesini gösteren web tabanlı hizmetler olarak tanımlamaktadır(boyd ve Ellisin, 2007)

Dunbar’a göre, dedikodu türleri yeni kültürel etkileşim alanları yarattığı gibi genel itibariyle bireylerin farklı bireylerle olan ilişkilerinde nerede olduklarını gösteren toplumsallaşma yönelik bir araç olarak görülür. (1998)

Hemen tüm toplumsal paylaşım ağlarında üye olabilmek için cinsiyet, yaş, ikamet, eğitim durumu, hobi, ilgi alanı, beceri, zevk gibi özellikleri hakkında bilgi veren bir form doldurulması gerekmektedir. Türkiye’deki toplumsal paylaşım ağlarına Mynet ve Yonja örnek verilebilir.

Profil sayfasını ziyaret eden diğer Yonja kullanıcıları, profili ziyaret edilen üyenin ekledikleri müzikleri dinleyebilir, resimleri görüntüleyebilirler. Kullanıcılar profil oluşturduktan sonra Hotmail, Yahoo ve Gmail hesaplarında bulunan arkadaşlarına davetiye gönderebilir ve Yonja kullanıcısı olan arkadaşlarını bulabilirler.

1998 yılında kurulan Mynet, Türkiye’nin ilk Türkçe portalıdır.

Dünyada ve Türkiye’de Facebook kullanım örüntüleri

·         Arkadaş bulmak amaçlı

·         Denetim ve gözetim amaçlı

·         Video, resim, fotoğraf, müzik, fikir paylaşımı amaçlı

·         Oyun oynamak amaçlı

·         Örgütlenme amaçlı

·         Siyasal amaçlı: Siyasal partiler ve adaylar, seçim dönemlerinde Facebook’u siyasal reklam amacıyla kullanmaktadır.

·         E-Ticaret amaçlı: Facebook ticari olarak, herhangi bir ürünü ideal tüketici kitlesi için görünür kılar. Burada yararlanılacak en önemli araç ise reklamlardır. Facebook ortamında reklamlar, Facebook ortamında hesabı bulunan kişilerin profillerine yazdıkları bilgilere göre hedef kitle belirlemesi üzerinden gösterilir. Örneğin, belli bir kozmetik ürün 18-25 yaş grubu arasındaki kadınlara yönelik olarak üretilmişse, bu ürünün tanıtım ve pazarlama etkinliklerinin de ideal tüketici kitlenin hedef alınarak yapılması gerekmektedir.

Gittikçe e-ticaret faaliyetlerini arttıran Facebook, yeni başlattığı “market longe” uygulaması ile seçtiği ürünleri arkadaş listesindekilere tavsiye edip satan kullanıcılara yüzde 10 komisyon ödemektedir. Şimdiye değin çoklukla eğlence ve toplumsallaşma ortamı olan ve bu yöndeki uygulamaları ile öne çıkan Facebook, yeni başlattığı bu uygulama ile üyelerin ticaret yaparak gelir elde etmesinde de olanak sağlamaktadır.

Cinsel amaçlıihbar amaçlı

ü  Facebook kullanımı ile bağlayıcı toplumsal sermaye arasındaki ilişkin yönü nasıldır?

Ø  Facebook kullanımı ne kadar yoğunsa, köprü kurucu toplumsal sermaye de o kadar fazladır. Bir insanın psikolojik durumu ne kadar iyi olursa köprü kurucu toplumsal sermayesi de o kadar fazla olur; Psikolojik durumun iyi olması Facebook kullanımı ile köprü kurucu toplumsal sermaye arasındaki ilişkiyi dengede kılar.

Kalkedon, 2014

 Ali Toprak

Ayşenur Yıldırım

Senem Börekçi

Eser Aygül

Mutlu Binark

Tuğrul Çomu

Kalkedon Yayıncılık

2014