Müge Elden etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Müge Elden etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

29 Nisan 2016 Cuma

Reklam Çekicilikleri, Müge Elden - Uğur Bakır

BİR REKLAM ÇEKİCİLİĞİ OLARAK CİNSELLİK
Cinsellik Üzerine
Cinsellikle ilintili birçok kavramdan söz etmek mümkündür. Çıplaklık, erotizm, pornografi, bunlardan bazılarıdır. Çıplaklık, insan bedeninin tamamının ya da bir kısmının giysilerden arındırılıp açıkta bırakılmasıdır. Doğallık, saflık, günahsızlık, seksepal, ahlakdışılık gibi çeşitli kavramlarla nitelendirilen çıplaklık, özellikle cinsel cazibenin yaratılmasında kullanılan vaz geçilmez bir araçtır. S. 138
Faucault’ya göre modern toplum sapkındır, fakat bunun nedeni tutuculuğun yarattığı patlama değil, toplumun doğrudan doğruya sapkın yapısıdır. S. 143 (2007:34)
Cinselliğin Toplumsal Yansımaları
Sanat ve cinselliğin buluştuğu noktalara fotoğrafçılık, sinema gibi daha pek çok alnı eklemek mümkündür. Ancak toplumsal yaşamda cinselliğin yer alışı sanatsal alanları da içine alacak şekilde oldukça geniştir. Cinselliğin toplumsal yaşamdaki iz düşümlerini giydiğimiz kıyafetten konuştuğumuz dile kadar daha pek çok alanda görmek mümkündür. Üzerimize giydiğimiz kıyafetler bedenimizi örttüğü ve örtmediği ölçüde erotik mesajlar vermek üzere tasarlanır. Özellikle kadın giyiminde, erkeklerin baktıklarında cinsel haz duydukları kadın vücuduna ait bölgeleri vurgulayan giysiler son yıllarda oldukça yaygın olarak tercih edilir konuma gelmişlerdir. S. 149
Modada Cinsellik
Kapitalizmle birlikte cinsellik tüketim kültürünün bir parçası haline getirilmiştir. Ancak evden arabaya bir çok metaya cinsel anlamlar yüklemeye başlamakta; bireyler sürekli tahril edilerek bu metalara sahip olma yoluyla cinsel arzularını tatmin edebileceklerine inandırılmaktadırlar. Bu süreç cinselliği gündelik hayatın hemen her alanında gündemde tutarken aynı zamanda da özünden uzaklaştırıp onu alışverişle, para harcamakla ilgili bir olgu haline getirir. S. 150
Araştırmalara göre ABD’de en çok televizyon izlenen saatlerde yayınlanan TV programlarının %75i, dizilerin %80’i cinsellik içermektedir. Bir çocuk, çevresinden yılda yaklaşık 15.000 cinselliğe dair ileti alır. Kanada’da ergenlik çağındaki erkeklerin %90’ı, kızların ise %60’ı yılda en az bir porno film izler. Türkiye’de ve dünyanın bir çok ülkesinde arama motorlarından en çok aranan konular listesinde birinci sırada cinsellikle ilgili kelimeler gelir. S. 150
Sanatı ve bilgiyi metalaştıran kitle kültürü, görsel, işitsel ortamda insanı da metalaştırmıştır. Özellikle cinselliğin her fırsatta öne çıkarıldığı bu süreçte, çıplak bedeniyle reyting avcısı durumuna gelen kadın imajları ortaya çıkmıştır. (Bıçakçı, 2001, s.76) s. 152
Cinsellik bilgi iletişim teknolojilerindeki ilerlemelerin bir sonucu olarak toplumsal yaşama dahil olan internette çeşitli boyutlarıyla ve en uç örnekleriyle yer bulur. Üstelik internetin diğer kitle iletişim araçları gibi kolayca kontrol edilememesi, cinsel içeriğin çok daha rahat ve kısıtlamalardan uzak bir şekilde aktarılmasını sağlar. S.153
Reklam ve Cinsellik
Reklamda cinsellikten anlaşılan, reklamı yapılan bir markaya ilişkin mesajların görsel ve/veya yazılı olarak cinsellik içermesidir. Başka bir ifadeyle reklamda cinsel çekicilik, reklamı yapılan ürünün bir cinsel sunum içinde yer alması, reklamda cinsel dürtülerin ifade edilmesi ve ya kadın vücudunun kullanılması olarak tanımlanabilir. S.155
Cinselliğin kullanıldığı ilk reklam örneği olarak 1491’de banyo yapan güzel bir kadının vücudunun bir kısmını sergileyen tahta kalıp baskı üzerine yazılmış reklam karşımıza çıkar. S 156
İlerleyen yüzyıllarda da –özellikle 19. Yüzyılın ortalarından itibaren- cinselliğin kullanıldığı reklam örnekleri artan bir oranda devam etmiştir. Bu artış üzerinde kapitalizmin hızlı gelişimi, teknolojik ve toplumsal gelişmeler önemli rol oynamıştır. S. 156
Firmalar ürünlerini konumlandırırken psikolojik faydalara yönelir. Bu yönelimde cinsellikten yararlanmak da oldukça sık başvurulan bir taktik konumuna gelmiştir. Cinsellikle ilgili olsun olmasın çeşitli ürünlerin reklamlarında cinsel çekicilikler kullanılarak tüketicilere reklamı yapılan ürünü satın almakla daha seksi olacakları, cinsel açıdan daha mutlu olacakları vb. yönde vaatler sunulmaya başlamıştır. Bu süreçte cinselliğin insan tutum ve davranışları üzerindeki yüksek etki gücü, kullanım alanının genişliği ve toplumdan gördüğü ilgi reklamcıların işini kolaylaştıran faktörler olarak devreye girmiştir. S. 156-157
İnsanlardaki en güçlü hormonlar cinsel olanlar yani testosteron ve östrojendir. Her insanda bu iki hormon da bulunur ve bunların salgılanma oranları davranışları etkiler. Reklamcılar tam da bu noktaya en güçlü mayınları yerleştirmişler, reklamlarda cinsel çekicilikleri kullanmaktan vazgeçmemişlerdir. S. 157
Cinsel çekicilik kullanan reklamların tüketicilere sundukları vaatler şöyle sıralanabilir:  s. 158-159
1.      Cinsel Cazibe: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula; böylece öteki insanların gözünde daha fazla cinsel cazibeye sahip olacaksın.
2.      Cinselliği yaşama ve çok daha gazla zevk alma: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula; böylece cinsel ilişki yaşama olasılığın yükselecek ve girdiğin cinsel ilişkiden çok daha fazla zevk alacaksın.
3.      Cinsel öz-saygı hissi: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula; böylece kendinde hissettiğin seksilik ve şehvet duyguların artacak.
Pek çok ürünü satın almamızın nedeni daha çelici hissetmek istediğimiz içindir. Bu ürünler cinsel çekicilikle ilgili dürtümüzle “doğal” bir çağrışım yaparlar. S 159
Reklamlarda cinselliğin kullanımının ürün satışlarına önemli katkılar getirdiği düşünülür. Reklam dünyasında “seks satar” ifadesi birçok kişinin aklına kazınmış durumdadır. S. 160
Seksin, çıplaklığın ve her türlü tahrik edici görüntünün, sözün kullanıldığı Calvin Klein ya da Victoria’s Secret reklamları dikkatleri bir yandan marka üzerine toplayıp kitle iletişim araçlarından arkadaş sıohbetlerine dek marka adlarını ve yapılan reklamları y-taşıyıp markaların birer fenomen haline gelmesini sağlarken diğer yandan da tüketicilerin cinsellikle ilgili arzularını ve beklentilerini etkili bir şekilde uyararak markayla tüketici gereksinimleri arasında güçlü bağlar kurarlar. S. 161
Bazı markalar hedef kitlelerine ürünlerini pazarlarken aynı zamanda bir yaşam tarzı da pazarlarlar. Yaşam tarzı pazarlamak, şimdiki halinden daha farklı olmayı arzulayan hedef kitleye hitap etmeyi gerektirir. Bu kitle reklamlarda gördükleri modeller gibi görünmek, onların yaptıklarını yapmak ve onlar gibi davranmak ve onlar gibi davranmak isterler. S. 161
Reklamlarda Cinselliğin Kullanım Amaçları
Reklamlarda cinsel çekicilikten yararlanma amaçları şu şekilde sıralamak mümkündür. S.171
-          Dikkat çekmek
-          Marka konumlandırmak/imaj yaratmak
-          Satışları arttırmak
-          Daha yüksek fiyattan ürün satışı yapmak
-          Reklam mesajlarının akılda kalıcılıpını arttırmak
-          Gündem yaratmak
-          Marka bilinirliğini arttırmak
-          Ürün özelliklerini vurgulamak
-          Duygusal fayda sağlamak
-          Yaşam tarzı pazarlamak
-          Hedef kitleyi belirlemek
-          Niş pazarla ulaşmak
Reklamlarda cinselliğin kullanım şekilleri
-          Çıplaklık/giyiniklik
-          Cinsel davranış
-          Fiziksel çekicilik
-          Cinsel göndermeler
-          Gizil(gömülü) cinsellik
Reklamda cinselliğin işleyişinde reklamı yapılan ürünün ne olduğunun da önemli bir payı bulunur. Calvin Klein Cosmetics’in Yönetim Kurulu Başkan yardımcısı Robert Gren parfüm reklamlarında cinselliğin kullanımıyla ilgili New York Times gazetesine şöyle bir demeç vermiştir:
“parfüm hiçbir şey yapmaz. Teri durdurmaz, cildinizdeki gözenekleri açmaz. Parfüm denen şey, tüketici için yaratılmış bir fanteziden ibarettir. İnsanların fantezilerinin büyük bir kısmı da seks ve romantizmden oluşuyor. S. 186
Müge Elden – Uğur Bakır
Reklam Çekicilikleri
Cinsellik, Mizah, Korku
İletişim Yayınları, İstanbul, 2010