Cinsellik Üzerine
Cinsellikle
ilintili birçok kavramdan söz etmek mümkündür. Çıplaklık, erotizm, pornografi,
bunlardan bazılarıdır. Çıplaklık, insan bedeninin tamamının ya da bir kısmının
giysilerden arındırılıp açıkta bırakılmasıdır. Doğallık, saflık, günahsızlık,
seksepal, ahlakdışılık gibi çeşitli kavramlarla nitelendirilen çıplaklık,
özellikle cinsel cazibenin yaratılmasında kullanılan vaz geçilmez bir araçtır.
S. 138
Faucault’ya
göre modern toplum sapkındır, fakat bunun nedeni tutuculuğun yarattığı patlama
değil, toplumun doğrudan doğruya sapkın yapısıdır. S. 143 (2007:34)
Cinselliğin Toplumsal
Yansımaları
Sanat
ve cinselliğin buluştuğu noktalara fotoğrafçılık, sinema gibi daha pek çok alnı
eklemek mümkündür. Ancak toplumsal yaşamda cinselliğin yer alışı sanatsal
alanları da içine alacak şekilde oldukça geniştir. Cinselliğin toplumsal
yaşamdaki iz düşümlerini giydiğimiz kıyafetten konuştuğumuz dile kadar daha pek
çok alanda görmek mümkündür. Üzerimize giydiğimiz kıyafetler bedenimizi örttüğü
ve örtmediği ölçüde erotik mesajlar vermek üzere tasarlanır. Özellikle kadın
giyiminde, erkeklerin baktıklarında cinsel haz duydukları kadın vücuduna ait
bölgeleri vurgulayan giysiler son yıllarda oldukça yaygın olarak tercih edilir
konuma gelmişlerdir. S. 149
Modada Cinsellik
Kapitalizmle
birlikte cinsellik tüketim kültürünün bir parçası haline getirilmiştir. Ancak
evden arabaya bir çok metaya cinsel anlamlar yüklemeye başlamakta; bireyler
sürekli tahril edilerek bu metalara sahip olma yoluyla cinsel arzularını tatmin
edebileceklerine inandırılmaktadırlar. Bu süreç cinselliği gündelik hayatın
hemen her alanında gündemde tutarken aynı zamanda da özünden uzaklaştırıp onu
alışverişle, para harcamakla ilgili bir olgu haline getirir. S. 150
Araştırmalara
göre ABD’de en çok televizyon izlenen saatlerde yayınlanan TV programlarının
%75i, dizilerin %80’i cinsellik içermektedir. Bir çocuk, çevresinden yılda
yaklaşık 15.000 cinselliğe dair ileti alır. Kanada’da ergenlik çağındaki
erkeklerin %90’ı, kızların ise %60’ı yılda en az bir porno film izler.
Türkiye’de ve dünyanın bir çok ülkesinde arama motorlarından en çok aranan
konular listesinde birinci sırada cinsellikle ilgili kelimeler gelir. S. 150
Sanatı
ve bilgiyi metalaştıran kitle kültürü, görsel, işitsel ortamda insanı da
metalaştırmıştır. Özellikle cinselliğin her fırsatta öne çıkarıldığı bu
süreçte, çıplak bedeniyle reyting avcısı durumuna gelen kadın imajları ortaya
çıkmıştır. (Bıçakçı, 2001, s.76) s. 152
Cinsellik
bilgi iletişim teknolojilerindeki ilerlemelerin bir sonucu olarak toplumsal yaşama
dahil olan internette çeşitli boyutlarıyla ve en uç örnekleriyle yer bulur.
Üstelik internetin diğer kitle iletişim araçları gibi kolayca kontrol
edilememesi, cinsel içeriğin çok daha rahat ve kısıtlamalardan uzak bir şekilde
aktarılmasını sağlar. S.153
Reklam ve Cinsellik
Reklamda
cinsellikten anlaşılan, reklamı yapılan bir markaya ilişkin mesajların görsel
ve/veya yazılı olarak cinsellik içermesidir. Başka bir ifadeyle reklamda cinsel
çekicilik, reklamı yapılan ürünün bir cinsel sunum içinde yer alması, reklamda
cinsel dürtülerin ifade edilmesi ve ya kadın vücudunun kullanılması olarak
tanımlanabilir. S.155
Cinselliğin
kullanıldığı ilk reklam örneği olarak 1491’de banyo yapan güzel bir kadının
vücudunun bir kısmını sergileyen tahta kalıp baskı üzerine yazılmış reklam
karşımıza çıkar. S 156
İlerleyen
yüzyıllarda da –özellikle 19. Yüzyılın ortalarından itibaren- cinselliğin
kullanıldığı reklam örnekleri artan bir oranda devam etmiştir. Bu artış
üzerinde kapitalizmin hızlı gelişimi, teknolojik ve toplumsal gelişmeler önemli
rol oynamıştır. S. 156
Firmalar
ürünlerini konumlandırırken psikolojik faydalara yönelir. Bu yönelimde
cinsellikten yararlanmak da oldukça sık başvurulan bir taktik konumuna
gelmiştir. Cinsellikle ilgili olsun olmasın çeşitli ürünlerin reklamlarında
cinsel çekicilikler kullanılarak tüketicilere reklamı yapılan ürünü satın
almakla daha seksi olacakları, cinsel açıdan daha mutlu olacakları vb. yönde
vaatler sunulmaya başlamıştır. Bu süreçte cinselliğin insan tutum ve
davranışları üzerindeki yüksek etki gücü, kullanım alanının genişliği ve
toplumdan gördüğü ilgi reklamcıların işini kolaylaştıran faktörler olarak
devreye girmiştir. S. 156-157
İnsanlardaki
en güçlü hormonlar cinsel olanlar yani testosteron ve östrojendir. Her insanda
bu iki hormon da bulunur ve bunların salgılanma oranları davranışları etkiler.
Reklamcılar tam da bu noktaya en güçlü mayınları yerleştirmişler, reklamlarda
cinsel çekicilikleri kullanmaktan vazgeçmemişlerdir. S. 157
Cinsel
çekicilik kullanan reklamların tüketicilere sundukları vaatler şöyle
sıralanabilir: s. 158-159
1. Cinsel
Cazibe: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula; böylece öteki insanların
gözünde daha fazla cinsel cazibeye sahip olacaksın.
2. Cinselliği
yaşama ve çok daha gazla zevk alma: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula;
böylece cinsel ilişki yaşama olasılığın yükselecek ve girdiğin cinsel ilişkiden
çok daha fazla zevk alacaksın.
3. Cinsel
öz-saygı hissi: Bunu giy, bunu tüket, bunu iç, bunu uygula; böylece kendinde
hissettiğin seksilik ve şehvet duyguların artacak.
Pek
çok ürünü satın almamızın nedeni daha çelici hissetmek istediğimiz içindir. Bu
ürünler cinsel çekicilikle ilgili dürtümüzle “doğal” bir çağrışım yaparlar. S
159
Reklamlarda
cinselliğin kullanımının ürün satışlarına önemli katkılar getirdiği düşünülür.
Reklam dünyasında “seks satar” ifadesi birçok kişinin aklına kazınmış
durumdadır. S. 160
Seksin,
çıplaklığın ve her türlü tahrik edici görüntünün, sözün kullanıldığı Calvin
Klein ya da Victoria’s Secret reklamları dikkatleri bir yandan marka üzerine
toplayıp kitle iletişim araçlarından arkadaş sıohbetlerine dek marka adlarını
ve yapılan reklamları y-taşıyıp markaların birer fenomen haline gelmesini
sağlarken diğer yandan da tüketicilerin cinsellikle ilgili arzularını ve
beklentilerini etkili bir şekilde uyararak markayla tüketici gereksinimleri
arasında güçlü bağlar kurarlar. S. 161
Bazı
markalar hedef kitlelerine ürünlerini pazarlarken aynı zamanda bir yaşam tarzı
da pazarlarlar. Yaşam tarzı pazarlamak, şimdiki halinden daha farklı olmayı
arzulayan hedef kitleye hitap etmeyi gerektirir. Bu kitle reklamlarda
gördükleri modeller gibi görünmek, onların yaptıklarını yapmak ve onlar gibi
davranmak ve onlar gibi davranmak isterler. S. 161
Reklamlarda
Cinselliğin Kullanım Amaçları
Reklamlarda
cinsel çekicilikten yararlanma amaçları şu şekilde sıralamak mümkündür. S.171
-
Dikkat çekmek
-
Marka konumlandırmak/imaj yaratmak
-
Satışları arttırmak
-
Daha yüksek fiyattan ürün satışı yapmak
-
Reklam mesajlarının akılda kalıcılıpını
arttırmak
-
Gündem yaratmak
-
Marka bilinirliğini arttırmak
-
Ürün özelliklerini vurgulamak
-
Duygusal fayda sağlamak
-
Yaşam tarzı pazarlamak
-
Hedef kitleyi belirlemek
-
Niş pazarla ulaşmak
Reklamlarda
cinselliğin kullanım şekilleri
-
Çıplaklık/giyiniklik
-
Cinsel davranış
-
Fiziksel çekicilik
-
Cinsel göndermeler
-
Gizil(gömülü) cinsellik
Reklamda
cinselliğin işleyişinde reklamı yapılan ürünün ne olduğunun da önemli bir payı
bulunur. Calvin Klein Cosmetics’in Yönetim Kurulu Başkan yardımcısı Robert Gren
parfüm reklamlarında cinselliğin kullanımıyla ilgili New York Times gazetesine
şöyle bir demeç vermiştir:
“parfüm
hiçbir şey yapmaz. Teri durdurmaz, cildinizdeki gözenekleri açmaz. Parfüm denen
şey, tüketici için yaratılmış bir fanteziden ibarettir. İnsanların
fantezilerinin büyük bir kısmı da seks ve romantizmden oluşuyor. S. 186
Müge Elden – Uğur Bakır
Reklam Çekicilikleri
Cinsellik, Mizah, Korku
İletişim Yayınları,
İstanbul, 2010
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder