Leviathan Latincede Civitas diye adlandırılan devlettir ve bu devlet insan ederi yapay bir yaratıktır. Tıpkı insana benzer ama ondan daha büyük ve daha güçlüdür, çünkü insanları korumak ve savunmak için yaratılmıştır. Bu insan yapısı yaratıkta üstün egemen güç onun ruhunu temsil eder, yargı, yürütme görevlerini yapan yargıçlar, memurlar ve diğer görevliler bu yaratığın hareket etmesini sağlayan yapay eklemleridir. Egemenlik kavramının içinde yer alan cezalandırma ve ödüllendirme mekanizması bu yaratığın sinir sistemini oluşturur.
Doğal Yaşama Dönemi
Eşit olan insanlar amaçlarına ulaşmada da eşit istek ve
umut besleyeceklerdir. Bu nedenle aynı şeyi ele geçirmek isteyen iki insan, o
şeye birlikte sahip olamayacaklarından birbirlerine düşman olacaklardır. Aynı
amaç peşinde koşan insanlardan her biri diğerini ortadan kaldırmaya ya da ona
hükmetmeye çalışacaktır. İnsanların hepsine ortak amaç ise, önce varlıklarını
korumak ve sürdürmek ve ondan sonra da beğendikleri şeyleri ele geçirmektir. Bunun için iyi bir ürün alan, iyi bir şey üreten, iyi
bir yere sahip olan her insanın karşısına, her zaman onun emeğinin ürünlerini
almak, onu öldürmek isteyecek başkası ya da başkaları çıkacaktır. Ne var ki bu
saldırganlar da ele geçirdikleri değerlere, ancak kendilerinden daha güçlü
birinin gelip onu ellerinden alıncaya dek sahip olabilecektir.
İnsanlar arasındaki mücadeleyi
Hobbes üç nedene bağlar: Rekabet, güvensizlik ve herkesten üstün olma
tutkusudur bunlar.
Herkesin herkesle savaş halinde olduğu bir ortamda
adaletten söz edilemez, çünkü böyle bir ortamda hiçbir şey adalete aykırı
sayılmaz, adil olan ve olmayan ayrımı yoktur. Herkesin boyun eğeceği ortak bir
iktidarın bulunmadığı yerde yasa yoktur, yasanın olmadığı yerde adil olan ve
olmayan ayrımı yoktur. Şiddet, hile ve kurnazlık savaş halinin temel ilkeleri
sayılır. Adalet insanın doğal
yetenekleri arasında yer almaz, tek başına yaşayan bir insan için adalet bir
anlam taşımaz, ancak toplum içinde yaşayan insan için adalet kavramı bir değer
ve anlam taşır.
Sosyal Sözleşme
İnsanların aralarında
yapacakları anlaşmanın koşulları doğal yasalar olarak belirlenir. Doğal yasa
aklın bulduğu genel kurallardır ve doğal yasa insana yaşamını sürdürebilmesi ve
korunabilmesi için yapması ve kaçınması gerekenleri gösterir.
Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi
başkasına yapma..
Siyasal Sözleşme
Hobbes, bir iktidarın toplumdaki tüm insanların bütün
yetki ve güçlerini bir kişiye ya da bir meclise devretmeleriyle kurulacağını
söyler. Bunun için de insanlar aralarında şöyle bir sözleşme yapacaklardır: “Ben
bu kişiye ya da meclise kendi kendimi yönetme hakkımı terk ediyorum, ancak sen
de aynı kişi ya da meclis lehine hak ve yetkilerini terk edeceksin.”
Egemen güç yapılan sözleşmeye taraf olmadığı için,
sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmesi söz konusu olamayacağı gibi, hiçbir
koşulda da bağlı değildidir; bu nedenle
sözleşmeye aykırı hareket ettiği ya da
öngörülen bir koşula uymadığı gerekçesiyle devletin egemen gücün emirlerine uyulmaması düşünülemez.
Egemen gücün haksız davrandığından, adalete aykırı
hareket ettiğinden yakınılamaz ve bu yolda bir iddia ileri sürülemez, insanlar kendi iradeleri ile tüm hak ve yetkilerini
devrettikleri kişinin ya da meclisin iradesine uymayı kabul etmişlerdir. Onun
adile dediğini adil, iyi ve doğru dediğini de iyi ve doğru kabul etmeyi
kararlaştırmışlardır. Bu nedenle egemen
gücün sahibinin cezalandırması ya da öldürülmesi söz konusu dahi edilemez.
Hukukun tek bir kaynağı vardır, o da egemen gücün
iradesidir. İnsanlar barış ve güvenlik
için yapay yaratık devleti yaratmakla kalmamışlar, aynı zamanda yasa denen
yapay zincirleri de yaratmışlardır ve yaptıkları anlaşmayla bu zincirin bir ucu
egemen kişinin ya da meclisin dudaklarına, diğer ucunu da kendi kulaklarına bağlamışlardır.
Kuşkusuz yasaların hedefi insanların tüm
davranışlarını kısıtlamak değildir, onların birbirlerine kötülük yapmalarını
önlemektir, yasa izlenecek yolu gösterir, yoksa tüm yolları tıkamaz.
Özgürlük, insanların davranışlarını kısıtlayan dış
engellerin bulunmasıdır. Özgür insan da
zeka ve gücünün elverdiği ölçüde dilediğini yapan kişidir. Yasa insanın
davranışlarını sınırladığına göre,
devlet düzeni içinde kişinin ancak yasanın yasaklamadığı şeyleri yapmak ve
yalnızca onları yapmak özgürlüğü vardır.
Devletin Görevi
Egemen gücün toplumun mutluluğu
için yerine getireceği bir görevi “iyi
yasa”lar yapmak olacaktır. İyi yasa ise, “halkın iyiliği için gerekli olan
yasadır.” Yasalar kolay anlaşılır; açık ve seçik ifadeli olmalıdır.
Egemen gücün görevlerinden biri de iyi danışmanlar
seçmesi ve işlenen suçun ağırlığına göre ceza vermesidir.
