Liman Kırıntıları

 

Bahamalı martılar beni çağırdı
bir ikinci bahar gecesi.
Yalan söyledim
yırtık blucinli tayfalara
Seni sevmediğimi söyledim.
Oysa rıhtımlar
en şarkılı dalgalarla yıkanıyordu
Midye kabuklarında sakladım gözyaşlarımı;
Hastaydım
kırık kötümser bir öksürük yapışmıştı boğazıma
Seni unutmak gerekiyordu...

Bahamalı martılar beni çağırdı
bir ikinci bahar gecesi.
İskele fenerlerinin altında oturup
seni bekledim sevgilim
Ellerim ıslaktı, gözlerim ıslaktı.
Gelip caydırabilirdin beni gitmekten
Oturup sigara içer, anlaşabilirdik...
Sana tapacağım yalan değildi
benim olursan
Seni seviyordum, seni istiyordum...
Bahamalı martılar beni çağırdı
bir ikinci bahar gecesi.
Filler gibi içtim liman meyhanelerinde;
seni unutmak için içtim...
Senin sokağında geceler yıldızsızdı
senin sokağında gece yağmur yağıyordu
Ben zayıftım, çabuk ıslanıyordum
Bana sevmek yaramıyordu,
ben sevilemiyordum...
Bahamalı martılar beni çağırdı
bir ikinci bahar gecesi.
Sana bırakacağım bu kentin
üç semtinde üç damla gözyaşı döktüm
Birincisi seni ilk gördüğüm yerdi
ikincisi seni ilk öptüğüm yerdi
Üçüncüsü... söylemeye dilim varmıyor,
üçüncüsü bana git dediğin yerdi
İşte bu mısraları orda karalıyorum;
işte demir aldı şilebimiz
Gidiyor, gidiyor, gidiyorum...

Cadının uçan süpürgesi - Sunay Akın

Birbirine ne kadar yakın iki sözcüktür “süpürge” ve “anne” . Annelerimiz “Saçlarımı senin için süpürge ettim” diye seslenmezler mi babalarımıza?.. Yoksa, süpürgeye oturarak uçan cadı imgesi, kandının bir isyanı mıdır köleliğine?

Cadılar “sabbad” adı verilen toplantılarında otlardan yaptıkları bir merhemi ciltlerine sürerler. Uyuşturucu özelliği taşıyan bu merhem, ciltteki yara ve çatlaklardan içeri girerek etkisini gösterir.

Cildinde yara ya da çatlak bulunmayan kadınlar ise merhemin etkili olamamasında dolayı ayine katılamazlar. Böylesi durumlarda, kadınlar, merhemi süpürgenin sapına sürerek vajinalarından içeri sokarlar!..

Süpürgeye oturan cadı imgesini yıkmak istemezdim, ama “uçuş” konusundaki gerçek budur!..

Huçi Kuçi Men

 

Çingene kadın anneme dedi ki, ben doğmadan önce
Erkek bir çocuğun var, silah çocuğu olacak
Bu hoş kadınları, zıplatıp bağırtacak
Ve sadece dünya bilecek, bunların anlamı ne

Biliyorsun buradayım

Herkes burada olduğumu biliyor
Ve ben hoochie-coochie adamım
Herkes burada olduğumu biliyor

7. günün 7. saatinde
7.ayda, 7.doktor dedi ki:
"İyi şansa doğdu ve biliyorum görüyorsunuz
700 dolarım var ve benimle dalga geçmeyin"

Biliyorsun buradayım
Herkes burada olduğumu biliyor
Ve ben hoochie-coochie adamım
Herkes burada olduğumu biliyor

Çingene kadın anneme dedi ki
"Ooh ne çocuk ama

Siya Siyabend - Hayyam

Hiç hiçbir şeyi bilmiyorlar, bilmek istemiyorlar
Hiç hiçbir şeyi görmüyorlar, görmek istemiyorlar
Şu cahillere bak, dünyanın sahibi onlar
Şu cahillere bak, dünyanın hakimi onlar
Onlardan değilsen eğer, sana zalim derler
Onlara aldırma hayyam.dostum (dostum)

November Rain

Gözlerinin içine baktığımda
Bastırılmış bir aşk görüyorum

Ama seni tuttuğumda sevgilim
Bilmiyor musun aynı şeyi hissettiğimi
Çünkü hiçbir şey sonsuza kadar sürmez
Ve ikimiz de kalplerin değişebileceğini biliyoruz

Ve zordur bir mum tutmak
Soğuk Kasım yağmurunda
Uzunca bir süre bununlaydık
Sadece acıyı öldürmeye çalışıyorduk
Ama aşıklar her zaman gelir ve gider
Ve kimse gerçekten emin değil bugün kimin gitmeye izin verdiğine

Yürüyüp gittiğine
Eğer zamanı alıp
Rayına oturtabilseydik
Kafamı dinleyebilirdim
Senin benim olduğunu bilerek

Bütünüyle benim
Eğer beni sevmek istiyorsan
O zaman sevgilim kendini tutma
Yoksa yürümemle sonuçlanacak
Soğuk Kasım yağmurunda
Biraz zamana ihtiyacın var mı? Kendi başına
Biraz zamana ihtiyacın var mı? Tek başına
Herkesin biraz zaman ihtiyacı var. Kendi başlarına
Senin biraz zamana ihtiyacın olduğunu bilmiyor musun? Tek başına
Biliyorum zordur açık kalpli olmak

Arkadaşların bile zarar verdiğinde
Ama eğer kırk bir kalbi iyileştirirsen
Zaman seni cezbetmeye hazır olacaktır
Bazen biraz zamana ihtiyacım olur. Kendi başıma
Bazen biraz zamana ihtiyacım olur. Tek başıma
Herkesin biraz zamana ihtiyacı var. Keni başlarına

Senin biraz zamana ihtiyacın olduğunu bilmiyor musun? Tek başına.
Korkuların yatıştığında
Ve gölgeler hala varolduğunda
Biliyorum beni sevebileceğini

Suçlayacak kimse kalmadığında
O yüzden karanlığı kafana takma
Hala bir yol bulabiliriz
Çünkü hiçbir şey sonsuza kadar sürmez
Soğuk Kasım yağmuru bile

Herhangi birine ihtiyacın olduğunu düşünmüyor musun
Birine ihtiyacın olduğunu düşünmüyor musun
Herkesin birine ihtiyacı vardir
Yalnız sen değilsin
Yalnız sen değilsin 

Guns N' Roses

Soldier Of Fortune

sana sık sık hikayeler anlattım
bir serserinin hayatını nasıl yaşadığıma dair
elini tutup sana şarkılar söyleyeceğim günü bekleyerek
sonra belki bana
'gel yanıma uzan ve beni sev' diyecektin
ve ben tabii ki (yanında) kalacaktım

ama giderek yaşlandığımı hissediyorum
ve söylediğim şarkılar
uzaklarda yankılanıyor
tıpkı dönüp duran
bir yeldeğirmeninin sesi gibi
sanırım ben hep
bir ganimet avcısı olarak kalacağım

çok zamanlar bir yolcu oldum
yeni bir şeyler aradım
eskinin günlerinde
soğuk gecelerde
sensiz dolandım durdum
ama o günlerde
gözlerimin seni yanımda dururken gördüğünü düşündüm
körlük kafa karıştırsa da
senin orada olmadığını gösteriyor (sonuçta)

artık giderek yaşlandığımı hissediyorum
ve söylediğim şarkılar
uzaklarda yankılanıyor
tıpkı dönüp duran
bir yeldeğirmeninin sesi gibi
sanırım ben hep
bir ganimet avcısı olarak kalacağım

evet duyabiliyorum
dönüp duran bir yeldeğirmeninin sesini
sanırım ben hep
bir ganimet avcısı olacağım

Nur BARDAKÇI - BURGU

BURGU

O kadar çok şey oluyor ki hayatımda,

İşaret fişeği atıyorum kendimi bulmak için…

Huzurun kaçmış keyif almaktan bunalmışlığa gitmişsin
kırmızı ışıklar altında regl telaşında

...
içeri alıverilen içine alınan
...


24:33:05
koşman lazım
sevişmen lazım belki de çokça
çok keyif alıyorum varlığından

…
her kadının kendinden bile gizlediği tutkularında geziniyor bu ara
…

24:35:20
sorma
utanırım dilimden
çehremden
belki korkutur beni
sesindeki gözlerini yitirmiş adam

…
bildiğim yerdesin
sevişme vaktiniz gelmiş
sevişirsen belki
yerini bilmişliğe bırakacak
…

24:40:18
konuşursan özlerim-
duyarsam eyvah
konuşursan
tutuşur etlerim
yanarım
dilime yapışan jiletler
sıvılaşır kanım
sorma yıkanırım
ıslanırım tenimde
dolaşır utanmaz laflarım
damla aşk
intiharlar sarar nevrimi
bedeli peşinen
hemen oracıkta ödenmiş tutkular
adı sanı olmayan
yanık teninde kendinden geçilen
fahişelere arka çıkıyordu
yazmam lazım

...
herkes ruhundaki fahişeyi gömmüş
mevlit bile okutmuyor
…

24:41:35
hadi bi oyun oynayalım
düşleri topla sen
ben üstümdekileri çıkarayım
aynalara çarp cemrelerimizi
ben tutkuları böleyim
beni çıkar senden
beni böl olmadık zamanda
ben seni eksiltirim

…
herkesin fahişesi içinde
ışık tutmaya gör
...

24:44:36
kaç tanrı kaldı geriye
kaç efsun üflendi üzerimize
sahi kaç tanrı kaldı
kime açılır elim
sen beni ayinle
bende seni
sorma kalanları


24:45:18
bebeğe bakmak gibi geliyor
apansız karşılaşmak
rahimden düşmüş bir bebeğe
ona sarılmak gelirken içinden
kan revanı itiyor
fahişemi
göz bebeklerini görmemek
kan revan anne
kanlı bir şefkat sanki
öyle düşlüyor belki de
düşünde


yağmur yağdırırız üzülürsek
mevsim seker sorma kalanları
insanın hüzne de
sevinç kadar ihtiyacı olduğu unutuluyor
şu sıralar biraz hafife alıp dalgaları büyük tut
çok anlaşılır soft şeyler yaz
düşün

24:47:17
o kadar çok şey oluyor ki hayatımda
işaret fişeği atıyorum kendimi bulmak için
utandırmak derdin de değilim
...
gösterip vermeyen
oynak güzel bir kadın gibisin
en alımlı jartiyer yerine kelimeleri kullanıyorsun
yazılarında
....

24:55:40
dudaklarını ısırmış izliyor
çılgın süreci
bu denli açık
ortada olma halini önemsiyor
bir meydan okuma
sürekli deneyim olma
tekrarlardan oluşan
kendini hem içinde
hem dışında tutuyor her şeyin
bu seçimi değil
yaşamı

…
derinlerden maviler istedim
bugün denize benim için de bak
...

aşık yine bugünlerde
besleniyor çünkü
öyle hissediyorum
fahişelik yani
kafanın içinde
beş metre atlas ipekli dağınık duran kumaş parçası
gibi
en başa döndük
özenle katladın sandığa koydun
derinlerine iniyor
yazdıklarından kurtulamıyor
uzak durduğu şeylerin çevresinde geziniyor hep
yaptıklarıyla
içime giriyor
mağdur yaratıyor
kendine beni
bu hali ilk kez yaşıyorum..
ilk kez mağdura dönüştüm
her halimde belki o yüzden
bu pencereden görünüyor bana
mağdur olmanın dayanılmaz
gurur ezikliği mi beni üzen
bilmiyorum

...
tanrılar mağdur edilebilir mi?
bilmiyorum
….

01:01:18
vantrolog gibi yani karnımdan konuşuyorum belki
anlasın istiyorum
yorgunluğa düşmeden
….


kokusunu aldın oyunun içine
hep bir kaynak arıyorlar harıl harıl
kaynak içinde anlamıyorlar
durdurduğu şeylerin çokluğunu bilmiyorlar

…
onlar gibi olma halimi anlamıyorlar
…

01:01:18
hep cantilerden çıkar sanıyorlar
böle şeyler
pırıltılı yazarlardan
mağdurunu yaratıp
bende
dün bu hataya düşmüş
yazarlara benzerim belki
telaşa düşmüşsün
panikte gibisin
sakinleş dinlen biraz
çok dolanıyorsun
başka kokuların varlığı etrafında
yoksay
yaldızların dursun
onlar dolansın
yokmuşlar gibi davran
kokular için değil
kendi istediğin için yaşa her halini

...
ben kafasi karisik birisiyim
ya inisim ya cikisim olur
…


01:05:31
dönüşümü hiç bitmeyecek
sarmallar gibi yukarı doğru uzanıp gidiyor
yıllar
her şey kendi olma hallerinden
uzaklaştığında
beni buluyor
korkularını
teslimiyetlerini bırakıp
kendi oluş hallerine dönüyor
yalnızlıklarını çözmeden
çoğul olmaya
kalkıp
teslim ediyor kendini kaosa
fahişem

01:07:36
yalnızlıklarını çözmeden
kabul etmeden
bilmeden yaşıyor
yalnızlığını bilmek
sevmek
çözmek
kendinle meselelerini halletmek
yaşadığı gibi
kendini önemsemek
sırça köşkünde misafir etmek
kendini
...
vücut ısısı yükselmiş bir tene
ağız dolusu buz tükürmek gibi
geldi irkildim
...

Resimler ve şiir Nur Bardakçı'ya aittir.

Fanatik Marley

Bob Marley 11 Mayıs 1981’de öldüğünde mezarına gitarı (Gibson Les Paul), biraz marihuana, bir incil, bir yüzük ve bir futbol topuyla beraber gömüldü.

 

Özgürlük. Futbol özgürlüktür, bütün bir evren için. Futbolu seviyorum çünkü oynamak için yetenekli olman gerekir.(1)Bir çok insan Bob Marley’in fanatik bir futbolcu ve taraftar olduğunu duyunca şaşırır. Bu Jamaikalı, regi şarkıcısı, politik aktivist, ot içen adamın futbolla olan birlikteliği dikkat çekicidir. Hayatının iki aşkıdır müzik ve futbol. Ama çoğumuz onu sadece yaptığı müzikle tanıyoruz.

Oysa Bob Marley turnede ya da stüdyoda kayıtta bile olsa hemen hemen her gün mutlaka top oynardı. Arkadaşlarıyla birlikteyken her fırsatta futbol konuşulurdu. Televizyondan maçları takip etmekten de geri kalmazdı. Tuttuğu takım Santos (Brezilya), en sevdiği topçu ise Edson Arantes do Nascimento idi. Diğer adıyla Pele. Bir diğer sevdiği futbolcu ise Pele’nin rakibi Arjantinli Ossie Ardiles’di. 1970 de Rio de Jeneiro ziyareti sırasında birkaç müzisyen, sokak çocukları ve 1970 brezilya milli takımından oyuncularla beraber maç yaparken ona Santos forması verdiler. Sırtında 10 numara yazıyordu. Marley bunun üzerine şöyle dedi : “Ben de Pele gibi her mevkide oynayabiliyorum”. Evet Bob Marley hayatın içinde her yerdeydi ve şöhret onu gerçek hayatın dışına atamamıştı.

O maçı izlemiş olan bir Brezilyalı fotoğrafçının maçla ilgili yorumu ise ilginçtir : "Maç gerçekten kısa sürdü. Tanrıya şükür her şey çok hızlıydı. Çünkü maç çok berbattı. Bob ise felaketti. Gerçekten oynayamıyordu. 1’den 10’a bir puanlamada Bob’a 1.5 verirdim”. Island Records'un Britanyalı yapımcısı Trevor Wyatt ise İngiltere'deki bir maç sonrası : "Sürekli pas vermeye çalışıyordu. Çünkü Bob oyunda da gerçekte olduğu gibi bir adamdı, top her zaman ona geliyordu ve o da pas veriyordu. Genelde orta sahadaydı ve ona kaptan diyorlardı. Çok iyilerdi. Brazilya gibi."

Hangi açıklamaya inanacağımı bilemesem de, bu kadar futbolu seven –sevdiğim- adamın kötü oynadığına inanmak istemiyorum. Çocukluğundan beri futbol oynayan biri en azından İbrahim Üzülmezden daha iyidir diye düşünüyorum. Arkadaşları eğer müzisyen olmasaydı onun iyi bir orta saha oyuncusu olacağını düşünüyorlardı. Hızlı ve yaratıcı bir orta saha. Jamaika için yaptıkları, dünya için yaptıkları ve barış mücadelelerine liderlik ettiği düşünüldüğünde kaptan olması ve orta sahada bir maestro gibi takımını yöneteceğine şaşırmamak gerekir. Hagi gibi yaratıcıyken Guardiola gibi kibar ve cömertti. Mücadeleden asla vazgeçmezdi.

Bu mücadeleci yapısı nedeniyle bir barış mitinginde sahneye çıkacağı sırada silahlı bir eylemde vurulduktan iki gün sonra sahneye çıktı ve şarkı söyledi. Ona nedenini sordukları zaman "Bu dünyayı daha kötü yapmaya çalışan insanlar bir gün bile dinlenmiyorlar. Ben nasıl dinlenebilirim ki?" dedi. Orta sahada oluşu bundan kaynaklı olabilir. “Futboldan önce müziği sevdim. Eğer önce futbolu sevseydim bu tehlikeli olabilirdi. Çünkü futbol oldukça sert (vahşi). Eğer biri size sert girerse sizde ‘savaşma arzusu’ yaratabilir.” Belki de müzik önce olduğu için insanlar hakkında asla kötü bir şey düşünmedi.

Bir çok Marley hayranı onun futbol yüzünden öldüğünü düşünüyor. Bir maç sırasında ayak parmağından yaralanan Bob Marley tedavi olsa da yara sonra kangrene dönmüş ve cilt kanserine çevirmiş. Ayağın kesilmesi gerektiğini söyleyen doktorlara ise : "Rasta hiçbir eksikliğe gelmez" demiş. Çok sonra bu yara nedeniyle kanser olduğu belirtilse ve 8 ay kemoterapi görse de hayata veda etmiştir. İlk tedavide bir CIA ajanın yaraya yabancı bir madde enjekte ettiğine dair komplo teorileri de mevcut.

'Kim kimi kurtarabilmişti şimdiye kadar? Beni kim kurtaracaktı? ''Kurtuluş'' dedim ''Ankara'da bir mahalle.'' Fazlası değil. Belki bir de Bob Marley'in en iyi şarkısı. Daha fazla düşünmeye gerek yok. Adı her yerde, kendisi yok. Kurtulmaya gelmiyoruz bu dünyaya. Daha da saplanmak için buradayız. Dibine kadar. Onun için çürüyor bedenlerimiz ölünce. Mısırlılar uğraşmış efendileri kurtulsun diye. Ama nafile. Çaresi yok. Kurtuluşu beklemek yararsız. Gelmez çünkü. Kontenjan dolmuş. Biz daha çok kötülüğün sınırını zorluyoruz. Mucizeler bitti. Doğmak yeterince mucizevi. Başka bir tane daha beklemek aptalca. Ölmek de ikincisi. Bunların arasında da bir şey yok. Kimse beklemesin..."(2)

Bob Marley dünya üzerinde barışın ve kardeşliğin hakim olması gerektiğine inanıyordu. Kurtuluşun olabileceğini bilip bunun için savaşıyordu(Get up. Stand up.Stand up for yor rights. Don't give up the fight).Futbolun da takım oyunu olduğunu biliyor ve belki sırf bu nedenle seviyordu. O gettodan çıkmış bir halk ozanıydı. Müziğiyle dünyayı kurtarmaya çalışırken top oynayarak kendini kurtarmaya çalışıyordu belki de. Ölümünün futbolla ilişkili olması bu yüzden üzücü ve ironiktir.

Bob Marley futbolun sadece futbol olmadığını biliyordu. Hayatın ta kendisiydi futbol. Futboldaki mücadele gerçek hayata benziyordu. Bob'un yenmek istediği rakibi ise açlık, fakirlik ve savaşlardı.

(1) Bob Marley–1979

(2) Kinyas ve Kayra

Hesher

 Karını kaybettin.

Sen de anneni kaybettin.

Ben taşağımı kaybettim.

 

Şimdi ölsem kimse fark etmeyecekmiş gibi geliyor. Hesher

Tembellik Hakkı

 

(Sırp Marica Kicusic'in

yorumuyla yedi ölümcül günah - Tembellik)

* Bugün, uçuk renkli cılız çiçekler misali, solgun tenli, bozuk mideli, kolu budu tutmaz olan fabrika kızlarımız ve kadınlarımız var!... Sağlam zevkler tatmamışlar hiç ve bu konuda yüzlerini güldürecek hiçbir şey söyleyemezler! – Ya çocuklar? Çocuklara 12 saat çalışma! Gözün çıksın yoksulluk!

* Filozoflar, hiç çalışmadan para pul, han hamam edinmek için yoksullara iş verenlere, insansever diye alkış tutuyorlar. Bir köyün orta yerinde bir fabrika kurmaktansa, oraya veba tohumları saçmak, su kaynaklarını zehirlemek daha iyidir. Fabrika işçiliğini başlatın, ne neşe kalır orada, ne sağlık, ne de özgürlük. Yaşamı güzel ve yaşanmaya değer yapan ne varsa, hepsi gitti gider.

Ekonomi uzmanları da, işçilere “ toplumsal zenginliği artırmak için çalışın!” deyip duruyorlar hep.

Ama, bir başka ekonomist, Destut de Tracy, onlara şöyle yanıt veriyor:

“Yoksul uluslarda halkın rahatı yerindedir. Zengin uluslardaysa, halk, genellikle yoksuldur.”

* Anglikan Kilisesi rahibi saygıdeğer Townshend, Hıristiyan hoşgörüsü adına şunları söylüyor boyuna: “Çalışın, gece gündüz demeden çalışın! Çalışarak yoksulluğunuzu arttırırsınız, sizin yoksulluğunuz da, yasa gücüyle sizleri zorla çalıştırmaktan kurtarır bizi.

* Üretici, üretme kredisi bulduğu sürece, çalışma kudurganlığının dizginlerini koyverdi mi,  işlenecek ham madde sağlamak için habire borçlanır da borçlanır. Piyasanın boğazına kadar dolup taştığını; mallar bir türlü satılmayınca da, bono vadelerinin dolacağını düşünmeksizin, durmadan üretir de üretir. Kuyruğu sıkışınca da gidip Yahudi’ye yalvarır, ayaklarını kapanır, kanını, onurunu ayaklar altına atar.

* İnsan Hakları’ndan binlerce kere daha kutsal olan Tembellik Hakkı’nı ilat etmeli; günde üç saatten çok çalışmamaya kendini zorlamalı, günün ve gecenin geri kalan saatlerinde tembellik etmeli ve tıka basa yemeli.

*sosyete kadınları, acının acısı bir yaşam sürüyorlar. Terzi kadınların didine çırpına yaptıkları o perilere yaraşır tuvaletleri deneyip değerlendirmek için, sabah akşam, bir giysiyle bir başkası arasında mekik dokuyorlar. Saatlerce, saçlarını enselerinde toplatıp topuz yaptırma tutkularını, her ne pahasına olursa olsun doyurmaya çalışan usta berberlere teslim eden, o içi boş kafalılar. Korselerinin içinde sıkışıp kalmış, kunduraları içinde ayakları büzüşmüş, bir itfaiyecinin yüzünü kızartacak denli açık saçık bir kıyafetle, yoksullar için birkaç metelik toplamak amacıyla, gecelerce balolarda fır dönüp dururlar. Sevsinler sizi.

* Ürettiğimiz tüm mallar, sürümleri kolay olsun ama çok dayanmasın  diye, bile bile üstünkörü yapılıyor.

Ürünlerin nitelikleri dolayısıyla insanlığın ilk dönemlerine taş devri, bronz devri deniliyorsa, bizim çağımıza da kalpazanlar çağı denilecektir.

Tembellik Hakkı Paul Lafargue

Öğretmen olmak kolay değil

Kelimelerin kökenini inceleyen bilim çok ilgimi çektiği halde, o konunun uzmanı değilim. Ancak, Türk Dil Kurumu’nun kelime üretiminde kullandığı eklerden (cicı-cucü) ekleri ile (man-men) eklerine bir türlü ısınamamışımdır.

Sütçü; süt satan adam, kalaycı; kalay yapan kimse, simitçi; simit satan adam ve buna benzer oduncu, kömürcü, yoğurtçu. Buraya kadar tamam. Bir de şunlar var: solcu, sağcı, ülkücü, devrimci. Anladığım kadarıyla, o tarafı tutan, o yolda giden bir anlam veriyor. Birinci grup onu satıyor, ikinci grup yolunda gidiyor. Bu iki münasebetsiz anlam farkından dolayı ‘’Atatürkçü’’ ifadesinden hiç hoşlanmam. İkinciyi gösterip, birinciye oynuyormuşuz gibi beni ürkütür. Ben şahsen Atatürkçü değilim, Atatürk taraftarıyım.

Gelelim ‘’öğrenci’’ kelimesine. Bence bu, ‘’ci’’ değil, ‘’ici’’ eki gerektiren bir kelimedir: öğrenci. Yani; binici, eğitici, öğretici, aydınlatıcı kelimelerinde olduğu gibi, o işi yapan anlamına gelen ek. Yanılıyorsam söylesinler, yanılmıyorsam bu ayıplarını düzeltsinler.

İngilizce’de ‘’adam, insan’’ anlamına gelen ‘’man’’ kelimesinin Türkçe’de bazı kelime sonlarına eklenerek ‘’o işi yapan kişi’’ anlamına getirdiğini görüyoruz; tercüman, çevirmen, okutman, öğretmen. Eski Aramice dilinde de bu son eke rastlıyoruz. Eski Türkler oradan almış olabilirler. Arapça’da tercüme etmek fiillerinin sonuna getirerek ‘’öğretmen, okutman’’ yapmışız. Yani, bu kutsal mesleği saygın zamanlarında,o kişilere ‘’muallim’’ bir konuda derin ve kendine özgü bilgisi olup, bu bilgiyi öğreten saygın kişinin ünvanıydı. Talebe ise, bu bilgiyi almaya istek gösteren kişiydi.

Bu mesleğin saygınlığı fedakarlığından gelir. Hayatınızı bilim ve öğretime adadıysanız, para kazanmayı ikinci plana atmak, bütün varlığınızı o mesleğe adadınız demektir. Görünce ayağa kalkıp, saygı gösterilmesi biraz da bundandır. O bir sanatçıdır. Babadan servet kazanmadıysa, bu meslek insanı zengin etmez. Bilim öğreterek refah içerisinde yaşayamazsınız. Bu mesleği seçenler bunu baştan kabul etmiş demektir. Mesleğin saygınlığını devam ettirmek bizim görevimizdir. Gerçek bir öğretim üyesine Türk insanı kadar saygı gösteren bir toplum düşünülemez. Ancak, elinizi vicdanınıza koyun, sınıf geçirmek için maddi menfaat bekleyen, birbirine özel öğrenci transfer eden, komisyon alabilmek için veliye gereksiz kitaplar aldıran, sınıfta öğretmediği konuları ödev olarak yükleyerek iş yaptığını zanneden, mesleğinde ilerlemeyen, didinmeyen, öğrenciyi her şeyden çok sevmeyen, öğrencinin yaşamında iz bırakmayan ama bu sıfatla maaş alan bazı insanlar, neyse ki henüz azınlıktadır. Bu kişiler toplumdan sevgi ve saygı bekleyemezler.

 Eğitim çok önemli diye diye bu hale geldik - UĞUR DOĞRUGÜVEN

Armoni yay. İstanbul, Mayıs 2003

Eğitim çok önemli diye diye ne hale geldik

 

Milli Eğitim Bakanlığı’nın Hatalı Tutumları

Politik nedenlerle, veliye hoş görünmek için sınıf geçme şartları devamlı kolaylaştırılmış, öğrenciler yarım yamalak bilgilerle lise mezunu yapılarak üniversite kapılarını yığılmıştır.

Sınıf geçme ve mezun olma şartları kolaylaştıkça eğitim kalitesi düştüğünden, okullar iki satırlık dilekçe yazmaktan bile aciz mezunlar ihraç eder duruma düşmüştür.

İyi yetişmemiş lise mezunları ile eğitim yapmak zorunda kalan üniversiteleri bitiren öğrenciler, uluslar arası ölçülerin çok altında, özellikle mesleki uygulama yeteneği kazanmamış mezunlar oldukları için hayata atılınca apışıp kalmaktadır.

Henüz hayatında borç senedi görmemiş iktisat mezunları, eline mala almamış inşaat mühendisleri, daha bir makineye el değdirmemiş makine makine mühendisleri mesleklerini ancak mezuniyetten sonra çalıştıkları işyerlerinde öğrenebilmektedirler.

Eğitim kadroları, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki öğrenme heyecan ve isteklerini kaybetmiş; öğretmenler, kutsal ideallerinden uzaklaşmışlardır.

Eğitimde gerileme, öğretmen kalitesinde de düşüşlere sebep olmuş, nitelikli öğretmen sayısı gittikçe azalmıştır.

Okullar, insan işleyen fabrikalar gibidir. Sonuçta yetişmiş insan olarak ürün verirler. Bir fabrika kurarken, ne imal edebileceği ve ürünün nitelikleri önceden saptanır, imalat bu plana göre yapılır. Bizde öyle bir şey yoktur. Eğitim Bakanlığı, mesela bir lise mezununun tarifini yapmamıştır. Acaba liseyi bitiren bir öğrencinin nitelikleri ne olmalıdır?

Kısaca sayarsak:

a)      Doğru dürüst yazı yazabilmelidir. Aslında bir Türk Milli Yazı Karakteri oluşturulmalı ve öğrenciler bu yazıyı yazabilmelidir.Gelişmiş ülkelerde, bir Alam elyazısı karakteri vardır, bir İngiliz veya İsveç yazı karakteri vardır. Liseyi bitiren öğrencilerin yazısı öyle olur. Bizde üniversite mezunu olduğu halde yazısı iğrenç derecede çirkin olan insanların sayısı daha da çoktur. Bu, eğitim sistemimizin sayısı ve özellikle uluslar arası ilişkilerde bize puan kaybettirmektedir.

b)       Lise mezunu bir insan; edebiyat, sanat, genel kültür, tarih ve coğrafya konuşlarında yeterince bilgi sahibi olmalıdır. Dünya edebiyat klasiklerinden en az on kitap okumamış bir lise mezunu düşünülemez.

c)       Matematik ve özellikle geometri konularında çok iyi yetişmiş olmalıdır.

d)       Estetik, renk uyumları, dekorasyon, spor, dans gibi konularda dünya gençlerinin gerinde kalmamalıdır.

e)       Atalarımızdan miras kalan atasözlerini ve vecizeleri yeterince bilmelidir.

f)        Fikirlerini yazıya dökebilmeli, toplum karşısında konuşabilmelidir.

g)       Davranış kurallarını öğrenmiş olmalıdır.

 Eğitim çok önemli diye diye bu hale geldik - UĞUR DOĞRUGÜVEN

Armoni yay. İstanbul, Mayıs 2003

Bascho

 Kumun üzerinde bırakılmış su tanesi
denizin unutkanlığıdır.
Uzak dağlarda kalmış bir bulut
Rüzgarın unutkanlığıdır.
Toprağa düşmüş gümüşlü bir kanat
geçen kuşun unutkanlığıdır.
Hayale dalmak ve ağlamak ihtiyacı
gençlik yıllarının unutkanlığıdır.

Bascho

Fotoğraflar: Mesut Gümüşlüoğlu ve Özlem Kadakaloğlu : Unutkan Bellek

Kara Prens

 "Kimi şanslı çocukların, geçmişlerine dair, yerel yaşam alanı olarak andıkları bahçeleri ya da manzaraları vardır." 

"Biz ve sanat birbirimiz için yaratılmışız ve bu bağın koptuğu yerde insan yaşamı da kopar." 

"Hem vergi memurları, hem de diş hekimleri insan doğasında yer alan derin korkuları ortaya çıkartabiliyor. Bizlere, alınan her keyfin, yıkıcı da olsa bir karşılığı olduğunu, bu keyiflerin bize karşılıksız değil, ödünç olarak verildiğini, en vazgeçilmez melekelerimizin bile gelişir gelişmez çürümeye başladığını hatırlatıyor." 

"Zorbalara hayır diyen insanların ve büyük sanatçıların önünde eğiliyorum." 

"Evlilerle evli olmayanlar arasında doğal bir kutuplaşma vardır. Evli insanların içgüdüsel olarak karşımda benden ne kadar şanslı oldukları, hatta benden daha doğru yapıyor olduklarını ima eden gösteriler yapmalarına tahammül edemem." 

"Belki de kurtuluşun sırrı burada yatıyordu. Karşındakinin yaptığı kötü hareketin ayrıntılarını görmezden geleceksin." 

"Başka insanların hayatında gezinip duran bulutumsu bir ektoplazma olmak istemem. Herkese belli belirsiz sempati göstermek, aynı zamanda bir insanı gerçekten anlayabilmeyi de engelleyen bir şeydir." 

"Bulanık romantik mitler sanat değildir. Sanat hayal gücüdür. Hayal gücü değişir, eriyip kaynaşır. Hayal gücü yoksa bir elinde aptalca ayrıntılar, öbür elinde boş hülyalar kalır. Sanat sonsuz sınırlamalar ve sessizlikten çıkar." 

"Sanatçı gerçeği yansıtabileceği özel bir dili öğrenen kişidir." 

"Kendimizi betimlemelerle savunuyor, dünyayı genellemelerle yumuşatıyoruz." 

"İyinin zaferi diye bir şey yoktur, zafer varsa bu iyinin zaferi değildir. Gözyaşlarının kurutulması, masumların ve haksızlığa uğrayanların acılarının silinmesi diye bir şey yok." 

"Bazı insanların sanki otomatik bir tepki haline getirdikleri saplantılı egoist kaygıları ve içlerinde saklayıp atamadıkları ukdeler vardır." 

"Birini sevsen de onu affetmeyebiliyorsun." 

"Kader duygusu aptalca bir köleliğe sürükleyebilir insanı." 

"Dostlukların çoğu donmuş ilişkilerden ve gelişemeyen yarı düşmanlıklardan oluşur." 

"İnsan denilen hayvanı en iyi kaygı duygusu tanımlıyor. Kaygılar azaldıkça, beni bütün insanlardan sıyıracak bir inziva hem özgürlüğümün, hem de geçmiş köleliğimin derecesini ölçebiliyor." 

"Mektuplar ne kadar tehlikeli makineler. Galiba yavaş yavaş demode olmaları o kadar kötü bir şey değil. Mektuplar sonsuz kere okunabilir ve yorumlanabilir; hayal gücünü ve fantezileri harekete geçirebilir; ısrarcı olabilir, kor gibi yanan kıpkırmızı bir gösterge olabilir." 

"Kendisini parfümlü banyo suyu gibi dünyanın üzerine boşaltarak ona hakim olmaya çalışıyordu." 

"Elem insanda kıvılcımlar yaratmalı, kendine acıma duygusu değil." 

"İnsan ruhu -dinde ender de olsa görülebilen o mucizeler bir yana- yalnızca aşk ve sanat tarafından işareti verilebilen bir sonsuzluğa hasrettir." 

"Eğer amaçlanan mükemmellikse, hayat ve sanatı kesinlikle birbirinden ayrı tutmalı."

"Kendi zihnimizden habersiz oluşumuzun o işkence edici tuhaflığı, kendi kendimizin gizliliğinin verdiği o ayrıcalıklı rahatlık yok mu." 

"Zaman bir kaygı, bir korkudur. Silinir gider." 

"Kıskançlık günahların en gönülsüzce yapılanıdır. Hem en çirkini, hem de en kolay affedilebilir olanıdır... " 

"Ruh kimi zaman öyle viran oluyor ki, yalnız adı kalıyor." 

"Ah, insan biçiminin o zavallı dayanıksızlığı, yumurta kabuğu gibi kırılganlığı! Et ve kemikten yapılma, bu güvenilmez, çabucak kırılabilen makine, öldürürcesine kendine çeken sert yüzeyli bu gezegende nasıl hayatta kalabiliyordu?"

"İnsan şiddetle arzuladığı bir şeye sonunda kavuştuğunda zamanın durmasını istiyor." 

"Mutlu aşk benliği çözerek dünyayı görünür kılar. Mutsuz aşk ise saf acının açığa çıkmasıdır." 

"Affetmek hep bir duygu gibi düşünülür. Aslında duyguların sona ermesi demektir." 

Iris Murdoch - Kara Prens

Ağ - Iris Murdoch

"Olaylar yanımızdan bu kalabalıklar gibi akıp geçer ve her birinin çehresi ancak bir an görülür. Çok önemli olan şeyler sonsuza kadar değil, sadece geçici bir süre çok önemlidirler. Bütün uğraşlarla sevgiler, servet ve ün peşinde koşmalar, gerçeği aramalar, hepsi, tıpkı gerçeğin kendisi gibi akıp geçen ve hiçliğe dönüşen anlardan oluşmuştur. Gene de bizler bu hiçlikler dehlizinin içinden, geçmiş ve gelecekteki temelsiz barınaklarımızı yaratan o mucizeli yaşam gücüyle ilerler dururuz. Böylece yaşar gideriz; zamanın sürekli ölümüyle haşır neşir bir ruh, yitik anlamlarla, yeniden yakalanamayan anlarla, anımsanmayan yüzlerle haşır neşir, ta ki en son darbe bütün bu an'larımızı sona erdirinceye ve o ruhu, çıkıp geldiği boşluğa geri gönderinceye değin."

Iris Murdoch - Ağ (Under The Net)
Ayrıntı Yayınları (Çeviren: Nihal Yeğinobalı)

Büyük bir kalabalık ama yalnızlık diz boyu

İzlediğiniz fotoğraf Timurtaş Onan : Beyoğlu Geceleri albümünden. Metropolde yaşayanlar bilirler, varolmak gerçekten zor. Bu kadar göç alan kalabalık bir şehirde insanların yaşamlarındaki uçurumlar New York gibi metropollerde olduğu gibi kaçınılmaz. Herkese yer olmadığı apaçık ortada. Beyoğlu’nda da bunu gözlemleyebiliyor insan. Bir tarafta eğlenen bir kesim bir tarafta üç beş kuruş için orada bulunan geceinsanları, karton kutuların üstünde yatan evsizler, kendini alkole vermiş eski sinema emekçileri ve usunu yitirmiş umutsuz kişiler. Büyük bir kalabalık ama yalnızlık diz boyu,coşku ve öfke bir arada.Eğlence yerleri de enteresan; Jazz kulüpleri,türkü barlar ,elektronik müzik yapan kulüpler,travesti pavyonları, Rock barlar hepsi yan yana.

Geyikli Gece / Turgut Uyar

Halbuki korkulacak hiç bir şey yoktu ortalıktaHer şey naylondandı o kadar
Ve ölünce beş on bin birden ölüyorduk güneşe karşı.
Ama geyikli geceyi bulmadan önce
Hepimiz çocuklar gibi korkuyorduk

Geyikli geceyi hep bilmelisiniz
Yeşil ve yabani uzak ormanlarda
Güneşin asfalt sonlarında batmasıyla ağırdan
Hepimizi vakitten kurtaracak

Bir yandan toprağı sürdük
Bir yandan kaybolduk
Gladyatörlerden ve dişlilerden
Ve büyük şehirlerden
Gizleyerek yahut döğüşerek
Geyikli geceyi kurtardık

Evet kimsesizdik ama umudumuz vardı
Üç ev görsek bir şehir sanıyorduk
Üç güvercin görsek Meksika geliyordu aklımıza
Caddelerde gezmekten hoşlanıyorduk akşamları
Kadınların kocalarını aramasını seviyorduk
Sonra şarap içiyorduk kırmızı yahut beyaz
Bilir bilmez geyikli gece yüzünden

"Geyikli gecenin arkası ağaç
Ayağının suya değdiği yerde bir gökyüzü
Çatal boynuzlarında soğuk ayışığı"
İster istemez aşkları hatırlatır
Eskiden güzel kadınlar ve aşklar olmuş
Şimdi de var biliyorum
Bir seviniyorum düşündükçe bilseniz
Dağlarda geyikli gecelerin en güzeli

Hiçbir şey umurumda değil diyorum
Aşktan ve umuttan başka
Bir anda üç kadeh ve üç yeni şarkı
Belleğimde tüylü tüylü geyikli gece duruyor

Biliyorum gemiler götüremez
Neonlar ve teoriler ısıtamaz yanını yöresini
Örneğin Manastır'da oturur içerdik iki kişi
Ya da yatakta sevişirdik bir kadın bir erkek
Öpüşlerimiz gitgide ısınırdı
Koltukaltlarımız gitgide tatlı gelirdi
Geyikli gecenin karanlığında

Aldatıldığımız önemli değildi yoksa
Herkesin unuttuğunu biz hatırlamasak
Gümüş semaverleri ve eski şeyleri
Salt yadsımak için sevmiyorduk
Kötüydük de ondan mi diyeceksiniz
Ne iyiydik ne kötüydük
Durumumuz başta ve sonda ayrı ayrıysa
Başta ve sonda ayrı ayrı olduğumuzdandı

Ama ne varsa geyikli gecede idi
Bir bilseniz avuçlarınız terlerdi heyecandan
Bir bakıyorduk akşam oluyordu kaldırımlarda
Kesme avizelerde ve çıplak kadın omuzlarında
Büyük otellerin önünde garipsiyorduk
Çaresizliğimiz böylesine kolaydı işte
Hüznümüzü büyük şeylerden sanırsanız yanılırsınız
Örneğin üç bardak şarap içsek kurtulurduk
Yahut bir adam bıçaklasak
Yahut sokaklara tükürsek
Ama en iyisi çeker giderdik
Gider geyikli gecede uyurduk

"Geyiğin gözleri pırıl pırıl gecede
İmdat ateşleri gibi ürkek telaşlı
Sultan hançerleri gibi ayışığında
Bir yanında üstüste üstüste kayalar
Öbür yanında ben"
Ama siz zavallısınız ben de zavallıyım
Eskimiş şeylerle avunamıyoruz
Domino taşları ve soğuk ikindiler
Çiçekli elbiseleriyle yabancı kalabalık
Gölgemiz tortop ayakucumuzda
Sevinsek de sonunu biliyoruz
Borçları kefilleri ve bonoları unutuyorum
İkramiyeler bensiz çekiliyor dünyada
Daha ilk oturumda suçsuz çıkıyorum
Oturup esmer bir kadını kendim için yıkıyorum
İyice kurulamıyorum saçlarını
Bir bardak şarabı kendim için içiyorum
"Halbuki geyikli gece ormanda
Keskin mavi ve hışırtılı
Geyikli geceye geçiyorum"

Uzanıp kendi yanaklarımdan öpüyorum.

Özlemi tanıyanlar ne çektiğimi bilirler

Özlemi tanıyanlar ne çektiğimi bilirler

Yalnız ve bütün zevklerden uzak

Göğün o tarafına bakıyorum

Ah! Beni seven ve tanıyan çok uzakta

İçim anıyor, içim sancıyor

Özlemi tanıyanlar ne çektiğimi bilirler

Goethe

Ben evde bir köşede oturuyordum. Mektubunu derhal açamadım. Bir müddet yanımda dolaştırdım. Okusam derhal bitecekti.

...

Hava bozdu, benimle beraber matem tutuyor.

Oğuz Atay

Bertolt Brecht İyilik Neye Yarar?

İyilik neye yarar,
Öldürülürse iyiler çarçabuk,
ya da iyilik görenler?

Özgürlük neye yarar,
yaşarsa bir arada
özgürlerle tutsaklar?

Akılsız olmak madem ekmek sağlar herkese,
akıl neye yarar?

İyi insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
iyilik beklenmesin!

Özgür insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
kavuşsun özgürlüğe herkes,
özgürlük sevgisi geçersiz olsun!

Akıllı insan olacağınıza,
öyle bir yere götürün ki dünyayı,
akılsızlık zararlı olsun!

BERTOLT BRECHT
Çeviri: A. KADİR

Revolver

“Kendinizle ilgili bilmediğiniz bir şey vardır, varlığını bile inkâr edeceğiniz bir şey, ta ki bir şey yapmak için geç kalana kadar. Sabahları uyanmanızın tek sebebi budur, aşağılık patronunuzdan çile çekmenizin nedeni, döktüğünüz kan, ter ve gözyaşının… çünkü bunlar, insanların sizi aslında ne kadar çekici, iyi, cömert, komik ve akıllı olduğunuzu bilmeleri içindir…”

“Hepimiz onaylanmış keşleriz, hepimiz sırtımızın sıvazlanmasını isteriz, küçük hediyeler almayı severiz…”