(fotoğraf: AlastairMagnaldo)
İnsanlarda Siyasal Düşüncelerin Oluşmasında Ailenin Etkileri
Beşer, birey ve yurttaş kelimelerini
seviyorum. Bizler beşer olarak var olur, kendimizi inşa ederek birey oluruz.
Yurtları veya yurt duyguları bir olan diğer bireylerle birlikte yurttaş,
vatandaş oluruz. Bu çalışmada üzerine duracağım konu ise siyasi
düşüncelerimizin oluşmasında ailemizin etkisi olacak. Beşer olarak geldiğimiz
dünyaya, birey olana kadar ki süreçte en başta ailelerimiz olmak üzere sosyal
çevremizin de etkisiyle kendimizi inşa ederiz. Bu çalışmayı seçmemin sebebi ise
“Siyasi sosyalizasyon evin çocuk odasında başlar” düşüncesidir. Farklı kesimden
insanlarla röportaj yaparak bu sosyalizasyon sürecini ne şekilde
karşıladıklarını, ne tür çaba sarf ettiklerini ve kendilerinin var olan siyasal
düşüncelerinin üzerindeki aile etkisini sorguladım.
Hazırladığım çalışmayla ilgili röportajları
Sakarya’da yaptığım için çok etkilendiğim Sakaryalı bir yazarın çocuklarla
ilgili özdeyişlerinden alıntı yapmadan geçmek istemiyorum. Mehmed Selahaddin
Şimşek’in çocuklarla ilgili birkaç özdeyişi şöyle;
“Çocukları eğitmek demek onları kendimize benzetmek demek
değil onları gerektiği gibi yetiştirmektir…” ,
“Öyle eğitim ve terbiye sistemleri var ki, çocukları
hayvanlar yetiştirse belki daha az kötü olurdu…”,
“Küçüklerin suçları büyüklerin suçlarından başka nedir
ki? Aynaya tüküren yüzüne tükürmektedir!”
“Çocuklar dinledikleri ninnilerin rüyasını görürler.”
Hiçbir ağaç gelip ağaç olduğunu ispat
etmeye kalkışmaz. Çünkü o bir ağaçtır ve bunu ispatlamaya gerek duymaz. Fakat
bizler insan olduğumuzu, bir birey olduğumuzu kendi vicdanımıza ve başkalarına
kanıtlamamız gerekir. Kaldı ki günümüzde toplum kediden, köpekten yana! Gün
geçtikçe artan bir hayvan sevgisinin karşısında gün geçtikçe daha fazla
insanlara tahammül edemeyen, başka insanları aşağılayan, hoş görüden uzak,
çatışmacı, konuşarak değil bağırıp çağırarak anlaşmaya çalışan bir toplum
halini aldık. Peki bizim böyle olmamızda suçlu sadece biz miyiz? S. Şimşek’e
bakarsak sadece suçlu bizler değil, bizi yetiştirenler de suçludur.
İnsanlarda siyasi düşüncelerin oluşmasında
ailelerin tesirini araştırmak için on iki kişiyle röportaj yaptım. Soruları
çift yönlü hazırladım çünkü her birey anne babasının yanında “evlat”, çocuklarının
yanında ise ”ebeveyn”dir. Bir evlat olarak ailelerinin düşüncelerinden ne
şekilde etkilendiklerini, onların düşüncelerini sorgulayıp sorgulamadıklarını,
bir ebeveyn olarak çocuklarını ne şekilde yönlendirmeye çalıştıklarını ve bunu
yaparken bilinçli olarak mı yaptıklarını yoksa iç güdüsel olarak mı hareket
ettiklerini, kendilerini sorgulayıp sorgulamadıklarını öğrenmeye çalıştım. Soruları
altı erkek ve altı bayana yönelttim. Yaptığım röportajlarda yapılandırılmış
mülakat tekniğini kullandım. Herkese aynı soruları yöneltip aynı sorulara
farklı cevaplar almak gerçekten çok şaşırtıcıydı. Şimdi sırayla yaptığım röportajları yazacağım.
Makine mühendisliğinden emekli Sahaf
Kırk dokuz yaşında İki
çocuk babası Sakaryalı
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Muhakkak ki aile her konuda,
alanda çocuklarının hayata bakışını etkiler bunun doğal sonucu olarak siyasi
görüşü de öncelikle ailesinden gören çocuk bundan etkilenir ve bu doğrultuda
ergenliğe ve sonraki yıllarda da devam eder. Fakat çocuk okulda ve diğer sosyal
çevrede bulunduğu için oralardan aldığı farklı siyasi fikirleri de araştırmaya
başlar ve farklı düşüncelere de yönelebilir. Ama bunu yapmayan çocukların
genelde aileleriyle aynı siyasi görüşlere sahip olduğu da bilinen bir gerçek...
Yani yeni bir araştırma yeni bir merak uyanmadıysa böyle gelip gidiyor.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Hayatın bir gerçeği de siyaset.
Tabi siyaset derken bizim kısır güncel siyasetten bahsetmiyorum. Hayatın
içindeki bütün yönetim kademelerinden bahsediyorum, hayatın içindeki bütün
yönetim kademelerinden bahsediyoruz. Ailenin de aslında bir siyaseti vardır.
Yani insanlar siyaset deyince sadece devlet siyaseti yada devlet idaresi akla
geliyor ama ben öyle düşünmüyorum. Aile içi siyaset de önemlidir. Her toplum
katmanında bu siyaseti görebiliriz. Bu yüzden ailelerin muhakkak olumlu yönde
tabi ki çocuğuna siyaset bilincini
(fotoğraf: Cristina Garcia Rodero)
vermesi lazım ve olumlu yönde etkilemesi
lazım. Olumlu derken tabi herkesin olumlusu da kendi inancına veya kendi
kabulüne göre şekillenebilir. O yüzden aileler diğer eğitim ebeveyn
görevlerinde olduğu gibi siyasi bilinç konusunda da çocuklarını eğitmek ya da
örnek olmak durumundadır diye düşünüyorum. Ama dediğim gibi çocuk
araştırmalarıyla, meraklarıyla farklılaşması çok doğaldır. Bu özgürlük de ona
tanınmalıdır.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Bunu ben yaşadım zamanında.
Açıkçası sadece siyasi görüş değil tabi bütün dünyaya bakan görüşlerimizde
farklılıklar olan birisiyle evlenmek hiç istemedim. O yüzden nişanlanmadım da.
Nişanlımın görüşlerinin benden farklı olduğunu hissetseydim, nişanımı bozar
mıydım, evlenmekten vazgeçer miydim? Kesin konuşmak istemiyorum, çünkü benzer
şeyleri başka konularda, mesela sigara konusunda yaşadım. Bilemiyorum… aşk,
sevda devredeyken herhalde bazı şeyler görmezden gelinebilir, diye düşünüyorum.
Belki de evlilik sonrası bir şeyler değişir umuduyla sonraya bırakılabilirdi bu
konular.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Belli bir yaşa kadar aynıydı.
Hatta benim hayli geç bir yaşa kadar aynıydı. Çünkü benim okuyup araştırma
yapmam geç yaşlara tekabül ettiği için yirmi beş yaşına kadar ailemin siyasi
görüşleri olduğu gibi bende de vardı, aynı şeyleri savunuyor, aynı şeyleri
haykırıyorduk ama okumalar ve araştırmalar başladıktan sonra neredeyse taban
tabana zıt oldu.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Sorguladım tabi ki. Sorgulamasam
kendimdeki değişimi realize edemezdim. Onlarla da bunu duyurdum, kısmen bazı
konularda kendime yaklaştırdığım oldu ama tabi ki ayrılıklar devam etti,
açıkçası hala daha devam etmekte.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Hiçbir sakıncası yok. Ben bir
zenginlik olduğunu düşünüyorum. Şuan çocuklarıma da öyle davranıyorum. Her
inançtan her görüşten arkadaşları var, dostları var. Onlarla görüş alışverişi
yapmasını çok doğal buluyorum. Çünkü insanlar birbirleriyle iletişim halinde
bulunmazlarsa birbirlerine nasıl faydalı olacaklar? Muhakkak herkesin
birbirinden alabileceği bir şeyler var, bu yüzden bunu ben çok doğal ve hatta
önemli buluyorum, teşvik ediyorum.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Bulunduğu vakit tabi ki
öncelikle onunla konuşup anlamaya çalışırım. Neden bu güne kadar düşündüğü ya
da inandığı, beraberce kabullerimiz olan şeylerden vazgeçti mi, önce bunu
sorardım, yoksa bu geçici bir destek çabası mıydı ya da kendi görüşünden olmasa
bile bu insanlarla bir eyleme katılıp onlara bir destek yada bir özgürlük alanı
açılması açısından mı beraber olduğunu sorardım. Eğer görüşünde değişiklik
varsa gayet doğal tekrar iletişime geçer tekrar ortak noktaları bulmak için
elimden geleni yapardım. Ama gelmiyorsa da yapacak bir şey yok. Öyle kabul
edeceğiz. Herkes çoluğunu çocuğunu kendine benzetmeye kalkarsa tek tip insanlar
oluşur dünyada, yapacak bir şey yok.
Esnaf
Kırk dokuz yaşında Üç
çocuk babası Sakarya
doğumlu
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Ailenin etkisi mutlaka vardır
çünkü insan su gibidir, su da bulunduğu kabın şeklini alır.
(Fotoğraf: Erdal Kınacı)
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Doğru yada yanlış diye hüküm
veremeyiz. Her ailenin, her bireyin kendine ait bir düşünce yapısı, sistemi
vardır. Bu düşünceler doğrultusunda ebeveynin çocuklarını eğitmesini
yanlışlayamayız. Kimse de yanlışlayabilme konumunda değildir. Çünkü her
ebeveynin bir inisiyatifi vardır ve bu inisiyatif ve tasavvur hakkını kullanır.
Çocuk enesinden babasından gördükleriyle, duyduklarıyla inşa olacaktır ve bu
hesap edilerek yapılacak bir şey de değildir. Yani bu insanın önceden
tasarladığı bir şey olamaz. İleriki yaşlarda ailesinden ve çevresinden edindiği
bilgiyi eğer okuyup araştırmaya başlarsa bir nevi öz eleştiri yaparak
kıyaslayabilir. Bu şekilde ailesinden edindiği bilgiden bir sapma meydana
gelebilir.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Evlilik esasında iki ailenin evliliğidir.
Her ne kadar kişiler iki kişinin evliliği şeklinde olaya baksalar da… o yüzden
eş seçimi yaparken kişiler bu iki ailenin de yapısını dikkate almaları gerekir.
Bu pek önemsenmiyor fakat evli biri olarak söylüyorum bunun çok büyük bir önemi
vardır. Denklik denilen bir şey vardır. Denklik, maddi ve manevi denklik,
birbirine denk olması mutluluğu getirir. Denklik, aynı ritimde, aynı frekansta,
aynı duyguda ve düşüncede buluşmayı da sağlar. Aradaki farklılıklar kavgaları
doğurur. Bu kavgalar da yarın öbür gün birbirleri arasında telafi
edebilecekleri bir durum olmaktan çıkabilir. Günümüzde evliliklerin çabuk
bitmesinin en önemli sebebi olarak bunu görüyorum. Sürekli bir çatışma ya da kavların içinde
yetişen bir çocuğun da sağlıklı biri olması zor olabilir.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Siyasal boyutta aynı. Ortak
kabullerimiz var, bu bizi bir arada tutan önemli etmenlerden biri.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Anne babamla siyasi bir konuda
fikirlerimiz çatışmadı. Çatışma yaşadığımız dönemler oldu ama bir siyasi
düşüncenin bir alt yapısı olması lazım. Bir alt yapısı, bir kuramı, sistemi
yoksa, onlar çatışmayı daha doğrusu bir siyasi düşünceyi yansıtan şeyler değil. Ben siyasi düşünce derken bütün bir insanın
yaratılışından ölümüne kadar fert olarak ülke siyasetinden tutunda hayata bakış
açısına kadar her şey aklıma geliyor. Şimdi bir insan sadece kendisi adına
yaşayan değil yani insan, insanlık adına da bir şeyler yaşıyorsa ben onun bir
siyasi düşüncesinin olduğunu düşünürüm. Ama böyle bir düşüncesi olmamışsa fikri
bir çatışmanın tartışmanın mantığı yoktur. O yüzden ailemle böyle bir tartışma,
çatışma gereği duymadım.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Bu durumu tuhaf karşılamam.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Ben kendim dahil eşim,
çocuklarım, annem, babam, etrafımdaki her bir birey kendi varlığı içinde
iradesi olan ve özgürlüğüne kavuşmuş, özgürce hareket edebilen irade sahibi
herkes, yaşamak adına kendisine seçmiş olduğu her türlü yol insanı hakikate
ulaştırır. Çünkü temelinde ve özünde herkes birbirinin aynıdır. Doğarız,
yaşarız ve ölürüz. Bu eğer söylediğim şeylerde farklı farklı özellikler
içerseydi o zaman çok daha farklı bir mücadelemiz olabilirdi.
Yani, duygu ve düşünceleri
kendine ait olan çocuğumun özgür hareket etmesini isterim. Zorla bir şeyi kabul
ettirmeye çalışmam. Her bir düşüncenin de bir vakti vardır. Zamanı geldiğinde
insanlar bunun hakikatin idrakine varır. Bu yüzden herhangi bir iradenin
herhangi bir ideolojiyi benimsemesini engelleyemeyiz. Kaldı ki zorlayarak bir
şeyleri elde edemeyiz. Hiçbir kalbe zorlayarak giremeyiz. Kalpler ancak
fethedilebilir. Yüce yaratan tüm kudreti elinde bulundurmasına rağmen, insanlar
ancak ona adım atarlarsa, ondan isterlerse, yüce yaratıcı kuluna hakikati
gösterir. Biz de bu bakımdan başka insanları zorla şekillendirmeye
çalışmamalıyız.
Sahaf
Kırk iki yaşında iki
çocuk babası Çerkez Sakarya Doğumlu
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Bizler çocuklarımıza karşı her
zaman koruyucu bir anne baba rolü üstleniriz, bu da çocukları pek de memnun
etmiyor. Çocuklar böyle davranmamızdan rahatsızlık da duyuyor. Yani çocuğa
yapma, etme, onun kendi kararlarını almasının önüne geçip “hayır o yanlış, böyle
yap” diyoruz. Bunun tam tersini yapsak, ona izin versek, yanlışlığına, o zaten
bulacaktır zamanla doğruyu. O zaman soracaktır “ Baba, ben bunu nasıl yapayım?
Yaptım, olmadı.” Diyecektir. Ama bu
fırsatı ona sunmak gerekiyor. Bizler sürekli bir korku salıyoruz. Çocuk bir
hayat boyu üzerinde taşıyacağı bir endişeyle hareket edecek.
(Fotoğraf: Eikoh Hosoe)
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Doğru olduğunu bildiğimiz bir
şeyde çocuklara daha faydalı olabilmek için çabalamamız gerek. Doğru olmayan
bir şeyde, çocuk söylediği bir şeyde yanlış ise onu bence anne-babanın onu
düzelterek daha böyle doğru şekilde anlatarak onu yönlendirebilir.
Yönlendirerek daha güzel bakmasını, güzel görmesini sağlamak lazım.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Ben vazgeçmem şahsen. Neden
vazgeçmem? Eğer karşındaki kişiyi olduğu
gibi kabul edersen, o da seni kabul ederse, karşılıklı saygı duymuş oluruz. Her
iki tarafın birbirini kabul etmesiyle sıkıntı oluşturmaz, her iki taraf için.
Bizler kendi aramızda farklı düşünceler tabi ki olur. Ama bence eşler arasında
siyasi fikirler konuşmak pek de doğru olmaz. Bunu başkalarıyla konuş,
seçtiğimiz eşle değil de arkadaş çevresiyle mesela. Eşinle konuştuğun zaman bu
tabi ayrılıkçı bir düşünceye seni sevk eder, bu da aile içinde huzuru bozar.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Değil. Tamamen zıt
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Bana müdahale ettikleri oluyor
bazen. Ben size bu konularda karışmıyorum, siz de bana bu konularda baskı
yapmayın, diyorum.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Olumlu karşılarım. Karşıt
düşünce de olsa, bence o karşıt düşünceyi bilmek lazım. Çocuğuna o fırsatı
vermek de güzel bir şey. Çocuğun onu kaşıt bir düşünce olduğunu bilmeyebilir,
her zaman kendini haklı görebilir yani anne-babadan ne gördüyse ya da kendi
fikri neyse onun doğru olduğuna inanacak. Belki karşı görüş sayesinde eksiğini
ondan tamamlayabilir. Diğer çocuk da
benim çocuğumdan kendi eksiklerini tamamlayabilir. Böyle bir bilgi alışverişi
olabilir. Bence bu yüzden arkadaşlıkları engellemek doğru değil.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
(Fotoğraf Vivian Maier'a aittir)
Zor bir soru. Ben isterim ki
gerçekten haklı olduğunu düşündüğü bir şeyde kendilerine ister ben olayım ister
bir başkası olsun, haklarını arasın isterim, saygı duyarım. Hatta bana karşı
eylem yapsalar dahi hiç de üzülmem. Bir kendimi sorgularım. Ama şunu istemem.
Gerçekten de ülkemizde görüyoruz, genelde üniversitede başlıyor, yıkıp
dökmekle, bu şekilde değil de, hakkı doğru bir şekilde istemek, daha iyi olur.
Hani bağırarak küfrederek, yakıp yıkarak, çevreye zarar vererek hak istenmez.
Mühendis, Kütüphane yetkilisi
Kırk dokuz yaşında Sakarya
doğumlu Bir çocuk babası
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Günümüz Türkiye’sinde veya
dünyanın çeşitli yerlerinde çocukların aile ortamından sadece siyasal
düşüncelerden değil ailedeki her türlü davranıştan, konuşmalardan, anne babanın
tutumundan etkilenir, etkilenmemesi mümkün değil. Çocuk bir izleyicidir.
Anne-babadan, eve gelen misafirlerle olan konuşmalardan, TV, gazete gibi
kaynaklardan etkilenir psikolojik olarak. İster istemez aile içi konuşmalardan
etkilenmemesi mümkün değil. Mutlaka etkilenir… ilk okul, lise yıllarında daha
doğrusu ergenlik çağında ailenin çocuğu üzerindeki etkisi daha fazlayken
ergenlikle birlikte çocuğun dış dünyayla olan etkileşimi de artacağı için kendi
tutumlarıyla da birlikte, ailenin çocuğun üzerindeki etkisi azalabilir.
(Fotoğraf: Lauren E. Simonutti)
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Bu soru göreceli bir soru. Bunun
cevabı kişiden kişiye, aileden aileye değişebilir ve bu eğitimle de ilgilidir.
Ailenin sosyal yapısı ve aldığı eğitimle de ilgilidir. Doğru olup olmamasına
gelirsek, net bir fikrim yok. Fakat ister istemez ilk sorudaki açıklamamda da
anlattığım gibi çocuk birey olarak “psikolojide de böyledir” babasından belirli
bir yaşlara kadar babasının desteklediği takımdan onun hobilerinden istem dışı
da olsa etkilenir. Bırakın siyasi düşünceleri, mesela ben Fenerbahçeliyim,
oğlumun da Fenerbahçeli olmasını isterim.Toplumumuzda böyle durumlarda çocuk
kabul etmese bile ebeveynler kendileriyle ortak yanları çok olan evlatlar
ister. Yani sadece siyasette değil her konuda etkilemek ister.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Şahsen vazgeçmem. Dünyada yedi
milyar insan var, bunların hepsi ayrı bir karakter, ayrı bir düşüncedir. Her
birimizin sesi bile farklıdır. Beni yüz bin kişi içerisinden sesimden tanıyabilirsiniz.
Bu yüzden sırf siyasi düşüncesi farklı diye sevdiğim kadından ayrılmazdım.
Belki de nişanlımın siyasi düşünceleri toplum tarafından daha muteberdir belki
de nişanlımın düşünceleri sayesinde evladım daha objektif bakabilecek hayata.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Şuanda değil. Anne-babamla
aramızdaki kuşak farkı, doğanın tabiatı olarak hayata aynı açıdan bakmamızı
engeller. Onların zamanındaki koşullar ile şimdiki koşullar aynı değil. Belli
noktalarda benzerlik var mesela. Ailem de muhafazakar ve ben de muhafazakarım
fakat genel olarak konuşursak ailem ile aynı düşüncelere sahip değilim.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Düşünüp sorguladığım dönemler
oldu. Her okuyan, düşünen kişi de sorgulamıştır. Sanırım sosyal sosyalizasyonla
da bağlı olarak farklı görüşlerin azaldığı yerlerde sorgulama daha azdır. Ben
sorgulamadım çünkü ailemin yetiştiği dönemlerde toplum kapalı bir toplumdu. Pek
sorgulama gibi bir şansları yoktu ve muhafazakardırlar ve ben de muhafazakar
biriyim.Bu noktadan ötesini sorgulamaya gerek duymadım.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Bu durum çok da uçuk bir şey
olmaz. Çocuk bu, çocuğun dünyasına girmemek lazım. Kim isterse onunla
arkadaşlık etmeli, tabi kimi isterse derken çok ekstrem çocuklar olmadıkça
onlarla arkadaşlık etmesinde bir sakınca yok.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
(Fotoğraf: Gökşin Varan)
Öyle bir durumla karşılaşmadığım
için cevap
vermesi de zor şuan benim için. Tepkim gene bağırıp çağırmak, vurup
kırmak değil de ona elden geldiği kadar bu şeyi izah etmeye çalışırdım, en
mantıklısı bana öyle geliyor. Eğer çok uçuk bir olayın içindeyse, yanlış bir
hareketin içindeyse ona oturup güzellikle karşılıklı konuşarak ona yanlış
olduğunu anlatmaya çalışırdım.
Öğretmen
Otuz beş yaşında Konya
doğumlu İki çocuk
annesi
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Çocuğun eğitimi
aileyle başlar. Konuşma yapısı, cümle seçimleri dahi ailesinin kültürel yapısı
ile ilgili. Bu sebepten çocukta siyasal ideolojilerin oluşumunda aile en önemli
yapı taşıdır. Benim 2 çocuğum var. Çocuklarımı Atatürk sevgisiyle büyüttüğüme
inanan biri olarak tersi olarak Atatürk'ten nefret eden minik çocuklar
tanıyorum. Bu ailenin ilk şekillendirmelerinden biridir siyasal anlamda.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
(fotoğraf: Cristina Garcia Rodero)
Çocuklarımızın
siyasi düşüncelerini doğal olarak etkilemek zorundayız çünkü siyasi ideolojiler
bir nevi yaşam tarzıdır. Siyasal İslamcı , çocuğunu farkında olmadan ya da
olarak İslamcı yetiştirir çocuk sonrasında başına "siyasal" ı ekler.
Burada mesele doğru mu yanlış mı değil, ailelerin çocuklarını farkında olarak
ya da olmayarak bağlı bulundukları dünya görüşlerine uygun olarak
yetiştirmeleridir. Bunun kaçınılmaz olarak doğru olduğu görüşündeyim. Fakat
ilginç örnekler de var. Yaşadığım bir olayı aktarmak istiyorum: Doğubayazıt’ta
görev yaparken (2009) bir öğrencimin yanıma gelerek : "hocam, ben
Türk-Kürt kavgasını doğru bulmuyorum, Abdullah Öcalan'ı da hiç sevmiyorum; ama
bunu aileme söylersem beni öldürürler. " demişti. Tabi bu tek bir örnek.
Az da olsa vardır bu tarz durumlar. Peki ailenin siyasi ideolojilerinin çocuğa
yansımasının yanlış tarafı nedir? Benim cevabım yanlış ailelerdir olabilir bu
soruya. Çocuğu kin, nefret duygusuyla yetiştirirseniz bu yanlışa ve çıkmaza
girer.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
İnsanlar,
evlenmek adına yine kendi yaşam tarzına benzeyen kişilerle evlenmeyi tercih
ediyorlar. Fakat benim yaşadığım bir tecrübem var ki bu soruya tam olarak bir
cevap oluşturuyor. Benim nişanlım vardı, birbirimizi seviyorduk ve tüm
sorunların üstesinden gelebileceğimizi düşünüyorduk. Fakat kendisi ateistti. Bu
durumu aşabileceğimi çok düşündüm fakat olmadı. İlerde çocuklarımın babasının
bir tanrıtanımaz sosyalist olmasını istemediğimden ayrıldım.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Babam Türk-
İslam sentezine bağlı milliyetçi görüşten bir insandı. Yıllarca sorgulamadan
sağ görüşü benimsedik. Ta ki üniversiteye kadar. Fakat sonrasında babam bende
sadece sempati kurmamda etkili oldu. Yani sağ görüşe yakın ortada kalmış biri!
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Evet ailemin
siyasi görüşünü sorguladım. Dediğim gibi önce hep babamın düşüncelerinin doğru
olduğunu düşünerek üniversiteye kadar geldim. Ülkemizde etkili olan sağ-sol
düşüncelerinin içinde dünya görüşü olarak sağcılarla fakat yaşam tarzlarıyla
solculara yakın biri olarak kaldım. En basitinden bir tiyatro sever biri olarak
hiç sağcı tiyatrocu arkadaşım olmadı. Her hafta yaptığımız şiir dinletileri
günlerine bir tek sağcı arkadaşım katılmadı. Bu yüzden bu ikilemleri uzun süre
yaşadım.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Kin, nefret
güdülmediği müddetçe karşıt görüşten kim olursa olsun benim çocuklarımla
arkadaşlık kurabilirler. Tedirgin olur muyum? Evet tedirgin olurum ama bu
arkadaşlığın önüne geçemez.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Bu soru beni
şimdiden tedirgin etti diyebilirim. Ama kesin olarak çok sert tepki vereceğim
bir görüş var: bölücülük. Benim çocuklarım vatanını, yurdunun her karış
toprağını, insanını seven bireyler olsunlar da hangi ideoloji olursa olsun fark
etmez. Benim tek kriterim ve çizgim bu. Hatta hangi ülkede yaşarlarsa
yaşasınlar kim olduklarını unutmadan, yaşadıkları ülkeyi sevsinler. İnsanın
yaşadığı toprağı sevmesi ve benimsemesi çok önemli benim için.
İngilizce öğretmeni
Otuz yaşında Bir çocuk annesi Adanalı
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Siyasi düşüncenizi aktif olarak
evin içerisinde beyan edip, siyasi olguların ve olayların analizini interaktif
bir biçimde gerçekleştiriyorsanız çocuklar bu durumdan kendi düşüncelerini
oluştururken tabi ki etkilenecektir. Yaşamı boyunca karşılaştığı durumlarda
kendi tutumlarının yanı sıra olayları bir de ebeveynlerinin gözünden
değerlendirirler.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Her birey kendi çocuğunu kendi
doğrularına göre yetiştirir ve siyasal görüş dediğimiz şey yaşam felsefenizin
temel taşı olduğu için çocuklarımıza verdiğimiz eğitim haliyle siyasal
düşüncemizin etkisi altındaki eğitimdir. Bu doğrudur, çünkü bizim için doğru
olduğunu düşündüğümüz ‘şey’, çocuklarımız için de ideal olduğunu düşündüğümüz
‘şey’dir.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Siyasi görüşünden rahatsızlık
duyduğum bir kişiyle nişanlanmam(ki bu durum kendi siyasi görüşü dışında başka
bir görüşü tanımayan ve insana insan olduğu için değer vermeyen her türlü
ayrımcılığı yapan, vs. kişiler için geçerlidir), eğer nişanlanmışsam zaten
rahatsızlık duymamışımdır ve babasını bu farklılığıyla sevdiysem, çocuğumuzu
daha çok severim. Nikah memuruna da ‘evet’ derim.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Ailemin her bireyi ile aynı
değil.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Sorguladım, sorguluyorum,
sorgulayacağım… Kendi fikirlerimi her gelişen olayda sorguladığım gibi(Örnek:
Bu durumda durduğum yer doğrum mu, ne eklemeliyim, ne çıkarmalıyım?…) ,
etrafımdaki kişilerin de düşüncelerini sorgularım.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Kişilerin siyasi görüşünü
beğenmeyebilirim ama bu onlara saygı göstermemem için bir sebep değildir ve
çocuklarımızın arkadaşlık etmesini ‘olması gereken’ olarak karşılarım, çünkü
farklılıklar her zaman zenginliktir.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Temelinde ‘evrensel ahlakı’
barındıran her duruma, her görüşe, her eyleme saygı duyarım. Benim
yetiştireceğim çocuk: ‘Önce insan.’, ‘Kendim için dileğim ne ise hiçbir ayrım
yapmadan tüm insanlar için de dileğim odur.’ diyebilecek ve kendi kararlarını
kendi verebilecek bir birey olacaktır, yani böyle bir birey yetiştirmek
olacaktır amacım. Bu durumda çocuğum eğer karşı çıktığım bir düşünceye sahip
ise onu hoşgörü ile karşılarım. O siyasi düşüncede belki de benim göremediğim
bir şey vardır diye; bu düşüncenin oluşumundan günümüze kadar olan etkilerini
birlikte araştırmayı, bu etkileri insan haklarını ve doğal yaşamı koruma
çerçevesinde tartışmayı teklif ederek ortak bir sonuca varmayı sağlarım. Eğer
çocuğumuzun durduğu noktada haklılık payı, benim durduğum noktadaki haklılık
payından daha yüksek çıkarsa ben de karşısında durmaktansa gider yanında
dururum. (Bu arada çocukları ebeveynler yapar ama onların ne? ve kim?
olacaklarına biz karar veremeyiz. Biz bildiğimiz yolları onlara gösteririz;
onlar belki bu yollardan birini seçer belki de yeni bir yol bulur, oluşturur ve
oradan gider, bu bireylerin(çocuklarımızın) kendi kararlarıdır. Saygı
duymalıyız…
Matematik bölümü mezunu
Yirmi sekiz yaşında Bir
çocuk annesi Erzurumlu
(Fotoğraf: Dariusz Klimczak)
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Aileler elbette etkiler.
Genellikle benzer görüşe çekilir çocuk aile faktörü çok önemli görüşler aynı
zamanda zıt düşünceye de itebilir bu aile ile çocuk arasındaki bağa bağlıdır.
Her çocuk ebeveynlerini sever ancak nesil değiştikçe fikirler çatışmaya başlar.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Çocukların siyasi görüşlerden
uzak ya da en azından yüzeysel birikimde yetişmesi gerekir. Bu hem çocuğun
psikososyal hayatını hem de gelişim sürecini normal geçirmesi için gereklidir.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Vazgeçerim. Sadece çocuğumla
zaten bir nesil farkı ve uyum sorunu olmayacak aynı zamanda anne çocuk bağını
da zedeleyecektir. Diğer bir taraftan eşim ile evlilik hayatı boyunca zıt
düşüncede olursak ve bu düşüncelerimizi birbirimize yansıtırsak ki eşler
anlayışlı dahi olsa evlilik zamanla bunu azaltır ve kırıcı olunmaya başlanır.
Tüm aile baştan yıkılır ya da bir taraf alttan aldığı için ömür boyu sürecek
bir huzursuzluk başa gelir. Her iki sebepten de vazgeçilmesi gerektiğini
düşünüyorum.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Ailemdeki herkesin siyasal
düşüncesi farklıdır. Çocukken siyasetin ne olduğunu bile bilmezdik. Şimdi ise
her birimiz kendi görüşümüze uyan siyaseti tutuyoruz yalnız dediğim gibi aile
içinde pek siyaset konuşulmaz ve birbirimizin görüşünü biliyoruz.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Sadece babamın görüşünü ama çok
sürmedi. Aslında siyasal görüşünden çok edindiği fikirlerin temelini
sorguladım. Öğrendim de ancak benim için yeterli nedenler değildiler.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Arkadaşlık başka bir şey eğer
yönlendirmeye çalışıyorsa uyarırım. Ancak görüşmeyin demek daha çok
görüşmelerinden ve yanlış yönlendirmeden başka bir şey olmaz. Çocuğumun fikri
uyuyorsa arkadaşlığı devam eder zaten uymuyorsa da benim karışmam gerektiğini
düşünmüyorum. Farklı görüşe sahip arkadaşlar edinmek bence insanın ufkunu açar.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi düşünceye
sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Zarar görmeyeceği bir eylemse
sorun etmem ancak diğer şekilde gitmemesi için elimden geleni ardıma koymam.
Siyaset zemberek misali döner ancak çocuğum dönemeyebilir. Çok istikrarlıysa ve
engel olamazsam bende giderim onunla fikrimiz zıt ise savunmam eyleme destek
olmam ama evladımın yanında olurum.
(Fotoğraf: Martine Franck)
İnşaat mühendisi
Otuz beş yaşında Bir
çocuk babası Van doğumlu
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Çocuk üzerinde ebeveynlerin
yönlendirmesi muhakkak oluyor. Çocuğun ilk model aldığı kişiler anne ve
babasıdır. Ebeveynlerini örnek alarak yetişen çocuk aynı zamanda onların düşünce
tarzlarını da benimsiyor. Fakat çocuk belirli bir yaştan sonra iyice topluma
karıştıktan sonra çocuğun düşünsel yapısı son şeklini alıyor. Yani diyebiliriz
ki çocuklarda düşüncelerin şekillenmesi aile içinde başlıyor ve okul süreciyle
başlayan sosyal çevreyle birlikte zamanla çocuğun düşünsel yapısı son şeklini
alıyor.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Bence çok yanlış bir şey. Çünkü
ebeveynlerin doğru bildikleri şey yanlış olabilir. Bu yüzden çocuklar kendi
siyasal düşüncelerini zaman içerisinde kendileri oluşturmalılardır.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Hayır vazgeçmem. Zaten çocuğun
siyasal düşüncelerini kendisinin oluşturması gerektiği düşüncesindeyim.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Birebir aynı değil. Genellemek
gerekirse yüzde otuz onlarla aynı fikirdeyim fakat geri kalan yüzde yetmiş
farklı düşünüyorum diyebilirim.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Sorgulamadım. Onların düşünceleri
yanlış diye onları eleştirmedim.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Komşunun çocuğunun kötü
alışkanlığı varsa mesela alkol kullanıyorsa ona engellerim fakat siyasi
düşünceleri farklı diye çocuğuma engel olmazdım.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Çocuğumun kendi düşüncesini dile
getirmesi için çabalayan biriyim bu yüzden farklı bir fikre sahip diye ona
tepki koymazdım. Bana zıt bir fikri benimsediyse de eğer oturup konuşarak neden
böyle düşündüğünü anlamaya çalışırdım.
Hemşire
Yirmi dört yaşında Bekar,
Bayan Diyarbakır
doğumlu
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Acı bir gerçek ama günümüzde
siyasal kavram nedir bilmeyen küçük ya da büyük birçok çocuk ailesinin
düşüncesi altında. Bu durum çocuğun kişiliğiyle alakalı ki çoğu ailenin etkisi
olduğu maalesef bir gerçek…
Bulunduğum yer ve günümüzden
örnek vereyim.Ufak çocuğa polise taş at dersin atar. Niye atıyorum diye sormaz
ve alışır. Büyüdüğünde de değişmeyip aynı kalan nice çocuk var…
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Kesinlikle yanlış. Aile ilk
öğretici, ilk eğitici sıfatındadır. Çocuğa siyasal düşünce nedir nasıldır,
tarafsız şekilde anlatılmalı ve gerekli kitaplar tavsiye edilmeli, çocuk
düşüncelerini kendisi belirlemeli.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Siyasi düşüncesi benden farklı
olduğu halde rahatsız olmayıp nişanlanmışsam, çocuğumun da eşimin düşüncesinde
olabileceği beni rahatsız etmiyor olmalı.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Oldukça zıt düşünüyoruz siyasi
konularda.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Her zaman sorgularım ve mantıklı
bir gerekçeleri hiç olmadı…
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Ayrım yapmam, her düşünceye
saygım vardır. Aksine her düşünceden arkadaşı olmalı.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Çocuğun kendi kararlarını
vermesi gerektiğini düşündüğüm için saygı duyardım.
(Fotoğraf: Karina Bednorz)
Öğrenci
Yirmi dört yaşında Sakaryalı Bekar, Erkek
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Aileler çocukların siyasal
düşüncelerinin oluşumunu etkiler. Zaten bunun aksini düşünmek imkânsızdır.
Çocuklar dünyaya geldikten sonra onun çevresini oluşturan bireyler anne babası
ve varsa kardeşleridir. Özellikle 0-7 yaş arasında çocukların belirli bir
düşünce yapısının oluşmasında, ailenin oturup kalkma şeklinden yemek kültürüne,
odaya giriş şekillerine kadar her şeyin çocuklarını etkilediği, çocuk da bu
ortamda büyüdüğü için bir şekilde siyasi olarak ve akabinde de siyasi
düşüncelerinin hayat tarzının şekillenmesinde aileler etkilidir.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Benim siyasi eğilimime yakın
ailelerin siyasi eğilimlerini çocuklarına aktarmaları doğrudur ama benim siyasi
eğilimime göre yanlış olan siyasi eğilimler barındıran ailelerin ise bu
görüşlerini çocuklarına aktarması yanlıştır. Genel olarak aileler yetişmiş
jenerasyonlar oldukları için bireyler, katılımcı siyaset bazında sadece
işlevimiz oy verip o günün yöneticilerini seçmek olmadığı için, uzun vadede
düşünürsek kendi doğrularımızı savunurken belki de içsel bir şekilde
çocuklarımızda da aynı siyasi eğilimlerin olmasını isteriz. Çocuklarımızın
ileride bir çıkmaza düşmesinden endişe edeceğimiz için düşüncelerimizin siyasi
düşüncelerimizin onlara da yansımasını isteriz. Fakat bunu yaparken kesinlikle
bir baskı ortamı olması doğru değildir.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Benden çok farklı bir siyasi
eğrilime sahip olan nişanlımla, çocuğumdan önce o evde kendi mutluluğumuzun
olmamasından endişe ederek evlenmem. Bunun yanı sıra siyasi eğilimleri benden
farklı olan bir kadının çocuğumu yetiştirmesini de istemem. Kaldı ki anneler,
çocuğun gelişiminde babalara kıyasla daha etkili olduğu için bunu da düşünerek
hareket ederim.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Belirli bir döneme kadar aynıydı.
Babamın siyasi görüşü annemin de siyasi görüşünü oluşturmuştu. Babam işçi
olmasından ötürü sol siyasi görüşe sahip biriydi. Ben de babamdan ötürü sol
eğilimli bir insanım. Fakat yetişkinlikle birlikte sol görüşün detaylarını
inceledim, daha fazla araştırma yaptım, babam siyasi düşüncelerini savunur
fakat ben bu siyasi düşünceleri ispat ederdim. Yetişkinlikle birlikte ailemle
aynı olan siyasi görüşlerim paralellik kazanıp zamanla farklılaşmaya da
başladı.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Kendimce liberal, sosyalist
düşünceleri araştırdım. Bu araştırmaları yaparken ülkemizdeki sağ-sol
tartışmalarını da inceledim ve bu konuda yazılan kitaplar okudum. Fakat babamın
düşüncelerini sorguladığım pek söylenemez.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Hem kendi çocuğumun arkadaşının
ailesinin yaşam şeklini görmesini sağlardım aynı zamanda bu komşu çocuğunun da
bizim ailemizin yaşantısını görüp bilmesini sağlamaya çalışırdım. Böyle yaparak
farklı siyasi eğilimlere sahip insanların kötü olmayacağını çocukların anlaması
için çaba sarf ederdim.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi düşünceye
sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Çocuk zaten ergenlik dönemine
kadar böyle bir eğilime sahip olması pek mümkün değil çünkü ergenlik dönemine
kadar ebeveynin çocuklara verdikleri kadarını çocuklar öğrenebilir. Benden
farklı bir siyasi eğilime sahip olsaydı her durumda onu dinlerdim,
anlattıklarında iyi olduğunu düşündüğüm fikirlerini destekler, olumsuz gördüğüm
düşüncelerini ise tartışırdım. Zararlı bulduğum düşüncelerini gene onu
düşünerek engellerdim. Diğer yandan benim düşüncelerim de yanlış olabilir, çağı
daha yakından takip edip yaşayan gençler dönemin yeniliklerini daha iyi
bilecekleri için çocuğumun düşüncelerinden faydalanmaya da çalışırım.
Esnaf
Elli yaşında Üç
çocuk annesi Sakaryalı
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Kendimden örnek verecek olursam ilk oy
verdiğim parti babamın oy verdiği partiydi, yani yeni reşit olmuş bir kızsınız
ve kafanızda sadece ailesel bağlar var doğal olarak diğer dış faktörlere göre
aile baskın şekilde siyasal hayatıma yön verdi. Şuan ise eşim ve ben doğru
olanı çocuklarımız için düşündüğümüz için onları da yavaşça
doğruya yönlendirmeye çalışıyoruz.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Kesinlikle doğrudur. Zaten
deminde bahsettim hiç bir aile çocuğunun kötü bir şey yapmasını istemez.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan gelecekte
doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur endişesiyle
evlenmekten vazgeçer misiniz?
Şuan evli ve üç çocuklu bir
ailenin çalışan bir bayan ferdiyim. Eşimle tartışmamız gereken son konu siyasal
konulardır ve durumlardır sanırım. Samimi olmak gerekirse iş aileye gelince
siyaset çok geri planda kalıyor
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Tabiî ki de bekârken oy verdiğim
partiye hala oy vermiyorum, yeni reşit olmuş liseden mezun bir kızla 3 çocuklu
bir annenin düşünceleri arasında çok fark var. Önceliklerim tamamen aileme
dayalı. Eşimle aynı partiye oy veriyoruz zaten. Olması gereken de budur bence.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Hayır sorgulamadım.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu
ile kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Komşularımızı seçmek mümkün olmadığı
için elimizden geldiğince medeni geçinmeye çalışıyoruz. Birini ya da birilerini
ailesi yüzünden, siyasi görüşleri yüzünden yargılamak hiç doğru değil.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Sanırım katı şekilde
eleştirirdim. Emin değilim aslında, bu durum biraz ürkütücü aslında. Çocuklarımın
siyasi eylemlere katılmasını istemem.
Çevre mühendisi
Otuz sekiz yaşında Bir
çocuk annesi Sakarya
doğumlu
1. Aileler çocukların siyasal düşüncelerinin oluşumunu
etkiliyor mu, etkiliyorsa bu süreç içerisinde çocuk siyasi görüşlerinizden ne
şekilde etkileniyor?
Kesinlikle etkiliyor. Ebeveynler
çocuğun ilk öğretmenleridir. Çocukların öğrenme sürecinde çok kritik önemi olan
ebeveynler her konuda olduğu gibi siyasi konularda da çocuklarını etkiliyorlar.
Öğreğin muhafazakar bir ailenin çocuğu da ailesinin etkisiyle muhafazakar olur,
çünkü o doğrultuda yetiştirilir.
2. Ailelerin, çocukların siyasal düşüncelerini etkilemesi
doğru mudur, doğruysa neden, yanlışsa neden?
Doğru değildir. Ailenin siyasal
görüşleri doğru olmayabilir ve çocuğun bilinçaltına neşredilen bu düşüncelerle
büyüyen çocuk öğrendiği düşünceleri sorgulamayabilir. Çocuk üzerinde ne aile ne
de toplum baskısı olmamalı.
3. Siyasi düşünceleri sizden farklı olan nişanlınızdan
gelecekte doğacak olan çocuğunuz, eşinizin siyası görüşüne sahip olur
endişesiyle evlenmekten vazgeçer misiniz?
Hayır vazgeçmem. Kocası ateist
olan bir arkadaşım var ve arkadaşım geçen sene umreye gitti. Arkadaşımın kocası
da ateist olmasına rağmen karısına eşlik etti. Biri dini görevini yerine
getirirken diğeri bir turist olarak ülkeyi gezdi. Önemli olan saygı duymaktır,
hepimiz aynı görüşe sahip olmamız gerekiyor diye bir kaide yok.
4. Sizin siyasal düşünceleriniz ile ailenizin siyasal
düşünceleri aynı mı?
Aynı değil. Ben sosyalistim onlar
ise değil.
5. Ailenizin siyasal düşüncelerini sorguladınız mı?
Bir sosyalist olarak her
düşünceyi sorguladım. Gençken büyük tartışmalar da yaşadık fakat siyasi
tartışmalar hiçbir yere varmıyor. Sadece tartıştığımızla kalıyoruz. Bir yerden
sonra bunu fark edince artık tartışmanın gereksiz olduğunu idrak ettiğimiz için
siyasi farklılıklarımızın konusunu bile açmıyoruz.
6. Siyasi görüşlerini beğenmediğiniz komşunuzun çocuğu ile
kendi çocuğunuzun arkadaşlık etmesini nasıl karşılarsınız?
Olumsuz karşılamam. Herkes farklı
bir yaşam ve yol demektir. Ben bir evlat yetiştiriyorum benimle aynı düşünen
bir zihin değil.
7. Çocuklarınız sizin karşı çıktığınız bir siyasi
düşünceye sahip olsaydı ya da siyasi eylemde bulunsaydı tepkiniz ne olurdu?
Konuşarak düşünceleri öğrenmeyi
çalışırım. Bu düşünceleri ülkemiz için zararlı olmadığı sürece engel olmam.
Bakın, siyaseti dar anlamda ele alırsak, sağcı solcu veya Ak partili, CHP’li,
MHP’li vs… tüm partilere oy veren bu insanlar aslında ülkelerinin iyiliğini
isterler kendi çaplarında. Herkes farklı açılardan aynı şeyi istiyor. Ülkenin
iyiliğini, daha güzel bir konuma gelmesini. Bu noktada yöntemle ilgili
çatışmaların olduğu maalesef ki gerçek fakat bu gene de herkesin bu ülkenin
iyiliğini istediği gerçeğini değiştirmez.
Yaptığım
röportajlardan çıkardığım sonuca göre herkes kaçınılmaz olarak ailesinin
düşüncelerinden etkileniyor. Röportajı yaptığım kişilerden birinin dediği gibi
insan su gibidir, su da bulunduğu kabın şeklini alır. İlk şeklini ailesinden
alan bireyler ergenlikle birlikte sosyal çevrenin etkisinin artmasıyla birlikte
içinde bulunduğu kap değişiyor ve haliyle bu sefer büründüğü şekilde değişiyor.
Siyasal düşüncelerin oluşmasında aile birinci faktör olmakla birlikte okuyan,
araştıran, haliyle sorgulayan kimseler ebeveynlerinden daha farklı düşünceleri
ihtiva etmeye başlıyorlar. Ailelerinden farklı düşünmeye başlamış olan bireyler
ise genellikle aileleriyle bu konularda sorunlar yaşıyor ve tartışmalar
çıkıyor.
Röportaj
yaptığım kişilerin kendi çocuklarına bakış açısı ise ağırlıklı olarak onların
düşüncelerine saygı duymak, onları anlamak meylinde. Çocukların siyasi
düşünceleri farklı ailelerin çocuklarıyla birlikte olmalarını olumlu
karşılıyor, çocuklarının karşı çıktıkları siyasi düşüncelere sahip olmaları
veya siyasi eylemde bulunmaları halindeyse kimisi endişelense de onları
dinleyip bir orta yol bulmaya çalışma, onları anlamaya meyilliler.
Bu
noktada varacağımız sonuç, en başta sorduğumuz soruya farklı bir bakış açısı
getiriyor. Bizim üzerimizde ailelerimizin etkisi küçümsenemeyecek derecede
büyük olmasıyla birlikte düşünüp araştıran kişiler kendilerini yeni baştan inşa
edebiliyorlar. Beşerken aynı zamanda birey olmak için bilgiler ediniriz. Her
bilgi bir amaç taşır. Amaçsız bilgi yoktur. Edindiğimiz bilgiler bizim
düşüncelerimizi ve aynı zamanda zevklerimizi ve davranışlarımızı oluşturur.
Olumlu veya olumsuz tüm davranışlarımız, düşüncelerimizin mahiyetinde
ailelerimizin tesiri de olmasıyla birlikte yanlışlarımızdan ötürü
suçlayabileceğimiz kişiler ailelerimiz değil kendi bilgi kirliliğimizdir.
Kapitalizmin etkisiyle sosyoloji küçülüp, gerçeklikten
uzaklaşırken, fotoğraf, toplumları denetim araçlarından biri haline gelir.
1864 yılında 6 ülkede 25 tane fotoğraf dergisi
yayınlanıyordu.
Poul Strand ilk dönem çalışmaları daha çok New York’taki
insanları konu alır. İleri dönem fotoğrafları ise yaptığı yolculuklarla
ilgilidir. Sıradan olayları ilgi çekici ayrıntılarıyla görüntülemiştir.
Çektikleri önceden düşünülmüş fotoğraflardır. Anı yakalamak yerine anı
yaratmaya çalışmıştır.
.jpeg)
